Człowiek roku 1896 – Władysław Wrześniowski

Chirurg, działacz społeczny i samorządowy. W 1896 r. utworzył w szpitalu NMP (przy II Alei 17) pierwszy w dziejach miejscowego szpitalnictwa oddział chirurgiczny. Od 1897 roku był naczelnym lekarzem tegoż szpitala.

Władysław Wojciech Wrześniowski (1865–1940), urodził się 23 kwietnia 1865 r. w Warszawie, był synem Augusta i Władysławy z Babczyńskich.

W 1885 r. ukończył rządowe IV Gimnazjum Męskie w Warszawie, następnie studiował na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Dyplom lekarza (cum eximia laude) uzyskał 5 listopada 1891 r.; w tymże roku został asystentem prof. Juliana Kosińskiego, kierującego kliniką chirurgiczną.

W sezonach letnich leczył metodą mechanoterapii i masażem schorzenia narządów ruchu w sanatorium w uzdrowisku Busko-Zdrój. Opisał nawet panującą tam epidemię cholery („Kurier Codzienny” 1894, nr 234).

W drugiej połowie 1895 r. Wrześniowski osiadł w Częstochowie. Stało się to po tym, jak doktor Władysław Biegański zwrócił się do prof. Juliana Kosińskiego o wskazanie zdolnego lekarza, który mógłby się tutaj osiedlić i zorganizować oddział chirurgiczny w miejscowym szpitalu. Oddział otwarto w 1896 r. Powstały wówczas: m.in. sala operacyjna, opatrunkowa, ambulatorium szpitalne. Wrześniowski objął kierownictwo, a w roku następnym, po rezygnacji Biegańskiego z posady naczelnego lekarza szpitala, powierzono mu to stanowisko.

O kwalifikacjach Wrześniowskiego świadczyły dokonane w 1896 r. udane trepanacje czaszki połączone z operacjami mózgu; zabiegi te opisał w artykule Przyczynki do chirurgicznego leczenia chorób mózgu („Medycyna” 1896, t. XXIV, nr 44 i 45). Wykonywał też operacje z różnych specjalności: laryngologiczne, urologiczne, ginekologiczne. Specjalizował się w gruźlicy układu kostnego, poświęcając temu zagadnieniu kilka publikacji.

Od 1901 r. Wrześniowski był członkiem zarządu Towarzystwa Lekarskiego Częstochowskiego (TLCz); w latach 1907–12 pełnił funkcję wiceprezesa, a w 1917–19 prezesa TLCz, występował także z prelekcjami z dziedziny chirurgii.

W 1902 r. został członkiem oddziału częstochowskiego Warszawskiego Towarzystwa Higienicznego; przez pewien czas pełnił funkcję wiceprezesa tegoż Towarzystwa. W latach 1910–23 był prezesem oddziału częstochowskiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich (SLP). Od 1919 r. zasiadał w zarządzie głównym SLP. W tym samym roku był współzałożycielem, następnie prezesem oddziału częstochowskiego Czerwonego Krzyża (później Polski Czerwony Krzyż).

Udzielał się również w licznych dziedzinach życia: przynajmniej od 1902 r. był członkiem Rady Powiatowej Dobroczynności Publicznej, należał również do Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan. W 1906 r. był jednym z inicjatorów powstania, później członkiem komitetu, którego zasługą było utworzenie w Częstochowie I Polskiego Gimnazjum. W 1907 r. z ramienia Polskiej Partii Postępowej kandydował do Dumy Państwowej, lecz bez powodzenia.

W 1915 r. został powołany do rozszerzonego składu Rady Miejskiej w Częstochowie i zasiadał w niej do lipca tamtego roku. W zarządzanym przez siebie szpitalu Wrześniowski utworzył oddział dla dzieci, powiększał personel szpitalny, włącznie ze służbą pielęgniarską. Poszerzając swą wiedzę o szpitalnictwie, podczas swoich podróży po Europie Zachodniej zwiedził szpitale we Francji i Anglii. Był ogromnym orędownikiem budowy nowego szpitala w mieście, odpowiadającego wymogom dużego ośrodka miejskiego; dawał temu wyraz m.in. w artykułach zamieszczanych w „Gońcu Częstochowskim”.

Mimo wytężonej pracy zawodowej i społecznej, znajdował czas na powiększanie swojej wiedzy zawodowej: śledził literaturę chirurgiczną krajową i zagraniczną, brał udział w międzynarodowych zjazdach chirurgów. W latach 1922–31 był członkiem rady, następnie zarządu (w którym pełnił funkcję wiceprezesa) Izby Lekarskiej Krakowskiej. Od 1923 r. wchodził w skład zarządu Naczelnej Izby Lekarskiej. Ponadto należał do Towarzystwa Chirurgów Polskich, Francuskiego Towarzystwa Chirurgów.

W 1933 r. przeszedł na emeryturę (jego następcą w szpitalu NMP został doktor Alfred Franke). Zmarł 25 lutego 1940 r. w Częstochowie. Pochowany został na miejscowym cmentarzu ewangelicko-augsburskim (grób, który znajdował się w kwaterze 20, nie zachował się).

Wrześniowski był dwukrotnie żonaty: w pierwszym małżeństwie, z Zofią Anielą Sikorską (z którą rozszedł się w 1918 r.) miał synów: Augusta Huberta oraz Leona. Jego drugą żoną była Maria Legis.