ZDECYDUJEMY ONLINE

10 sierpnia rusza kolejna edycja Budżetu Obywatelskiego w Częstochowie. Mieszkanki i mieszkańcy naszego miasta już siódmy rok z rzędu wskażą najważniejsze dla nich tematy i zdecydują, jakie projekty powinny zostać zrealizowane w 2021 roku.

Budżety obywatelskie podbiły Polskę kilka lat temu. Jednak wszystko zaczęło się w Porto Alegre w Brazylii jeszcze w latach 80. XX wieku. Do 2010 roku budżet obywatelski uchwalono w ponad pięciuset miastach Ameryki Południowej, a następnie pomysł szybko przyjął się na innych kontynentach, w tym w Europie. Pierwszym miastem w Polsce, które zaproponowało swoim mieszkańcom budżet obywatelski, był Sopot. To tam w 2011 roku rozpoczął się świetlany okres partycypacji społeczności lokalnej w projektach miejskich. Dziś budżet obywatelski jest już w zasadzie – z punktu widzenia samorządów – obowiązkowy. Przynajmniej dla większych i średnich miast. Dzięki budżetom obywatelskim mieszkańcy czują, że mogą współdecydować o najważniejszych dla nich inwestycjach, zmieniać przestrzeń miejską na lepszą, rozwijać projekty kulturalne czy sportowe. Jednak często pierwszą i najważniejszą zaletą tych budżetów jest możliwość uczestniczenia w publicznej dyskusji na tematy, które są dla społeczności lokalnej najważniejsze. Podczas takich rozmów tworzą się grupy skoncentrowane na konkretnych przestrzeniach (dzielnice) lub tematyce (kultura, sport, infrastruktura).

Z roku na rok w kolejnych miastach rośnie popularność budżetów obywatelskich. Odpowiadają one bowiem na braki czy problemy społeczności lokalnej. Co więcej, pozwalają na faktyczny jej udział w zarządzaniu i podkreślają, że ma ona „prawo” do miasta. Przy okazji BO wpływają także na zwiększenie wiedzy mieszkańców na tematy, które stale istnieją w debacie publicznej, np. jak funkcjonują samorządy; co mogą, a co leży w gestii władzy centralnej; jak wygląda finansowanie najróżniejszych projektów w praktyce. Ukazują też często, że trzeba podejmować trudne, niepopularne decyzje i jak ważna jest priorytetyzacja zadań.

Częstochowa wprowadziła Budżet Obywatelski w 2015 roku. Faktycznie jednak już w roku 2014 trwał nabór wniosków na inwestycje na rok kolejny. W pierwszej edycji mieszkańcy złożyli 532 formularze propozycji zadań. Zadania od początku dzieliły się na ogólnomiejskie oraz dzielnicowe (Błeszno, Częstochówka-Parkitka, Dźbów, Gnaszyn-Kawodrza, Grabówka, Kiedrzyn, Lisiniec, Mirów, Ostatni Grosz, Podjasnogórska, Północ, Raków, Stare Miasto, Stradom, Śródmieście, Trzech Wieszczów, Tysiąclecie, Wrzosowiak, Wyczerpy-Aniołów, Zawodzie--Dąbie). W 2015 roku powstały boiska przy szkołach podstawowych, skatepark, wyremontowano wybrane drogi i filie biblioteczne, ale mieszkańcy postawili także na festyny miejskie czy wydarzenia sportowe w swoich dzielnicach. Zadbano zarówno o najmłodszych, jak też o seniorów. W 2016 roku było już 761 zgłoszonych propozycji zadań, w 2017 r. – 660, w 2018 r. – 785, w 2019 r. – 778, a w 2020 r. – 633. W ramach BO w 2016 roku mieszkańcy pomyśleli również o zwierzętach – zakupiono obroże, smycze dla schroniska dla bezdomnych psów, karmniki dla wiewiórek, pływające wysepki (tratwy) dla ptaków wodnych. W kolejnych latach zadbano też o tereny zielone (kosze na śmieci, ławki), infrastrukturę (remont przystanków, dróg, bibliotek, szkół, boisk), a w ostatnich edycjach coraz więcej uwagi poświęcano zdrowemu odżywianiu i ruchowi (warsztaty z dietetykami, joga, nordic walking) oraz kwestiom równościowym – „Żywa Biblioteka”, która ma na celu poznanie i rozmowę w przyjaznej przestrzeni z osobami z innych kultur, wyznających inną religię itp. Od pierwszej edycji BO mieszkańcy dbali też o swoje osiedlowe biblioteki. Zakup nowości, remonty, spotkania autorskie i warsztaty – w zasadzie we wszystkich filiach – to jeden ze stałych punktów wyboru głosujących.

W tym roku z powodu pandemii koronawirusa nabór wniosków i konkretne daty stały pod znakiem zapytania. I mimo że nikt nie wie, jak rozwinie się sytuacja w kolejnych miesiącach, Urząd Miasta zdecydował, iż Budżet Obywatelski jest dla miasta priorytetem. Jednak ze względów bezpieczeństwa w tegorocznej edycji nastąpią zmiany. W ostatnich tygodniach pracowano nad odpowiednim systemem i wdrożono specjalną platformę, która pozwoli przeprowadzić cały proces naboru wniosków online. Dzięki temu osoby składające wnioski będą mogły na bieżąco weryfikować status swojego projektu. Online odbędzie się również głosowanie. Nie będzie już punktów stacjonarnych, w których dotąd mieliśmy możliwość osobistego oddania głosu. Jednak osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności, które będą miały problem z głosowaniem online, mogą powiadomić o tym Urząd Miasta, a jeden z jego pracowników przyjedzie pod wskazany adres, aby odebrać kartę z oddanym głosem. W tym roku na Budżet Obywatelski przeznaczono 9 468 489 zł, z czego 2 367 122 zł na zadania ogólnomiejskie i 7 101 367 zł na dzielnicowe. Składanie wniosków potrwa miesiąc – od 10 sierpnia do 10 września, ich weryfikacja nastąpi między 10 sierpnia a 20 października, głosować będzie można od 16 do 25 listopada, a wyniki poznamy 1 grudnia.

Szczegóły tegorocznej, VII edycji BO znajdziecie już wkrótce na stronie: www.konsultacje.czestochowa.pl

sg