ŚWIAT WYCINANEK KAZIMIERY BALCERZAK

Od 7 sierpnia do 27 września Muzeum Częstochowskie zaprezentuje w Zagrodzie Włościańskiej ponad 40 wycinanek uznanej i wielokrotnie nagradzanej twórczyni Kazimiery Balcerzak.

Urodzona w Sieradzu w 1944 r., w domu z tradycjami rękodzielniczymi, odziedziczyła talent po mamie i babci. To one nauczyły ją wykonywać ozdoby świąteczne, takie jak kwiaty z bibuły i pająki. Później nauczyła się haftu sieradzkiego, a będąc już na emeryturze, poznała wycinankę sieradzką – jej ulubioną dziedzinę twórczości.

Artystka wykonuje przede wszystkim sieradzkie cacka, lalki, kozoki, wielobarwne rózgi, mazury, mazury z ogonami. Do tworzenia wycinanek, które powstają na podstawie wcześniej sporządzonego szkicu, używa nożyczek, skalpela oraz papieru glansowanego. Łączy tradycyjną formę z wzornictwem z różnych dziedzin – inspiracje czerpie ze sztuki, w tym z obrazów o treści religijnej, z historii, literatury, a także z przyrody. Od 13 lat bierze udział w targach ludowych i warsztatach. Jest zarejestrowana jako twórczyni ludowa w Stowarzyszeniu Twórców Ludowych w Lublinie. Współpracuje z Muzeum Okręgowym w Sieradzu, Łódzkim Domem Kultury, Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie oraz Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze-Ochli.

Chętnie bierze udział w konkursach. W 2012 r. otrzymała I nagrodę w V Konkursie Sztuki Ludowej „Wycinanki niezaplanowane…”, który Muzeum Częstochowskie organizuje w cyklu trzyletnim, a także nagrodę za najlepsze prace prezentowane na Targach Sztuki Ludowej w Kazimierzu Dolnym. W 2013 r. została uhonorowana przez Zarząd Powiatu Sieradzkiego za osiągnięcia artystyczne i twórcze. W 2015 r. otrzymała wyróżnienie w VI Konkursie Sztuki Ludowej „Z tradycji wzięte na nowo wycięte...”. Jest laureatką konkursu „Chrzest Polski w sztuce ludowej” zorganizowanego przez Muzeum Okręgowe w Sieradzu. W VII Konkursie Sztuki Ludowej „Ażurowe piękno. W świecie koronki i wycinanki” została wyróżniona nagrodą specjalną. Prace Kazimiery Balcerzak są prezentowane w projekcie Muzeum Częstochowskiego „Podróże wycinanek” dofinansowanym ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz budżetu Gminy Miasta Częstochowy.

Na wystawie, którą Muzeum Częstochowskie pokaże w Zagrodzie Włościańskiej, zobaczyć będzie można prace o różnorodnej tematyce. Część z nich nawiązuje do treści religijnych i przedstawia sceny z Bożego Narodzenia, Stacje Drogi Krzyżowej, wizerunki Matki Boskiej. Prace inspirowane historią Polski przedstawiają Chrzest Polski, Odzyskanie Niepodległości i Bitwę Warszawską. Najnowsza wycinanka wykonana została w 100. rocznicę Cudu nad Wisłą. Kazimiera Balcerzak prezentuje nam też historię swego rodzinnego miasta – na ekspozycji zobaczymy wizerunek Antoniego Cierplikowskiego, znanego sieradzkiego fryzjera o międzynarodowej sławie, twórcy nowych trendów w dziedzinie fryzjerstwa, a właściwie całej stylistyki kobiecej, zwanego „królem fryzjerów – fryzjerem królów”. Wśród nietradycyjnej wycinanki prezentowane są również bardzo tradycyjne rózgi, cacka i mazury. Wszystkie prace zachowane są w tej samej stylistyce, charakterystycznej dla Kazimiery Balcerzak, mistrzyni misternego wycinania drobnych elementów idealnie wkomponowanych w całość.

Agnieszka Ciuk-Koćwin