SZUKAJ
CO/GDZIE/KIEDY W CZĘSTOCHOWIE Portal kulturalny

Grafika przedstawiająca lupę powiększającą herb Częstochowy
1/2021

Pobierz PDF

ENCYKLOPEDIA CZĘSTOCHOWY

W grudniu 2020 r. szerokim rzeszom miłośników dziejów naszego miasta została udostępniona cyfrowa wersja Encyklopedii Częstochowy. Można ją znaleźć pod adresem: www.encyklopedia.czestochowa.pl


Materiały do tej wirtualnej publikacji były (i nadal są) gromadzone w Ośrodku Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego. Obok pracy dokumentacyjnej Ośrodek prowadził (i czyni to nadal) działalność informacyjno-edukacyjną (m.in. konsultacje historyczne i genealogiczne, odczyty, wycieczki dla osób interesujących się dziejami miasta), aktywność naukową i popularno-naukową (np. organizacja i udział pracowników w konferencjach naukowych, przygotowanie, redakcja publikacji historycznych).


Prace nad Encyklopedią, która pierwotnie miała przybrać postać książkową, rozpoczęły się w roku 2007. Utworzono kartoteki – biograficzną (liczącą obecnie około 6 tys. kopert i kart) i tematyczną (zawierającą blisko 4 tys. kopert). Powstała także biograficzna baza komputerowa dotycząca żydowskich mieszkańców miasta. Rozpoczęto szeroką akcję konsultacyjną – przeprowadzono rozmowy z autorytetami naukowymi w różnych dziedzinach tematycznych ujętych w Encyklopedii, a także z ludźmi, którzy mogliby podjąć się opracowania haseł. Do współpracy udało się przekonać kilkadziesiąt osób – m.in. historyków, ludzi kultury, nauczycieli.


Ośrodek Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego stał się miejscem gromadzenia materiałów, tworzenia i redagowania tekstów. Zaczęto tworzyć tzw. siatkę haseł, czyli wykaz nagłówków haseł, które znajdą się w Encyklopedii Częstochowy (obecnie liczy ponad 4 tys. tytułów). Dokonano (z pomocą praktykantów i stażystów lub wolontariuszy) ogromnej kwerendy w zbiorach archiwalnych, bibliotecznych, przejrzano wiele roczników prasy częstochowskiej. Z haseł encyklopedycznych opracowanych do roku 2020, a jeszcze nieupublicznionych, wielokrotnie korzystały osoby, które poszukiwały w Ośrodku informacji: uczniowie miejscowych szkół (przygotowujący prace semestralne, konkursowe i in.), nauczyciele, dziennikarze, miłośnicy historii naszego miasta.


Encyklopedia Częstochowy zamieszczona na platformie informacyjnej w sieci jest organizmem żywym. Opublikowane teksty haseł będą uzupełniane, poprawiane, uaktualniane. Redaktorzy już otrzymują takie informacje, a także zapytania o możliwość przygotowania i przesłania gotowych haseł. Trzeba tu zaznaczyć, że aktualnie w Encyklopedii nie znajdziemy życiorysów osób żyjących. Taką decyzję podjęto w zespole redakcyjnym. Może ona ulec zmianie, dlatego utworzona została kartoteka osób żyjących, która jest stale uzupełniana.


Obecnie udostępniono 800 tekstów haseł biograficznych i tematycznych - liczba ta nawiązuje do 800-lecia pierwszej pisemnej wzmianki o naszym mieście. To początek dzieła o nazwie Encyklopedia Częstochowy. W kolejce czeka już wieleset tekstów (o ludziach, miejscach i wydarzeniach) opracowanych przez zespół Ośrodka, innych pracowników Muzeum Częstochowskiego, a także przez osoby z zewnątrz. Nie można określić docelowej liczby haseł – może ich być około 5 tysięcy. Do opracowanych i opublikowanych już tekstów stopniowo dołączany będzie materiał ilustracyjny.


Juliusz Sętowski