SZUKAJ
CO/GDZIE/KIEDY W CZĘSTOCHOWIE Portal kulturalny

Osiem obrazów z kolekcji Muzeum Częstochowskiego
5/2021

Pobierz PDF

OSIEM OBRAZÓW

Muzeum Częstochowskie to skarbiec wszelkiego dobra. Obowiązkowy przystanek dla miłośników sztuki, dlatego też, przyglądając się malarskiej Częstochowie, musieliśmy do niego zajrzeć. Poprosiliśmy specjalistki z Działu Sztuki Muzeum Częstochowskiego - Katarzynę Sucharkiewicz i Agnieszkę Świerzy - o wskazanie ośmiu wyjątkowych obrazów, które znajdują się w zbiorach tej instytucji, a stworzone zostały przez częstochowskich artystów. Każda z tych prac kryje wyjątkową historię, opowieść…


Władysław Rudlicki

„Ważne Młyny” („Dziewczyna z dzbanem”)


Artysta zajmował się rzeźbą i malarstwem olejnym. Na płótnach utrwalał częstochowskie zabytki, scenki rodzajowe na ulicach, zaułki Starego Rynku, ale również pejzaże, wiejskie nokturny, malował też liczne portrety. W okresie studiów w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych miał możliwość bliższego poznania dzieł mistrza Młodej Polski, Jacka Malczewskiego (1854–1929). Najprawdopodobniej od niego zaczerpnął formułę portretowania osób polegającą nie tylko na „bliskim kadrowaniu” fizjonomii modela, ale dopowiadaniu treści poprzez przedmioty i rekwizyty towarzyszące. Stałym motywem twórczości Malczewskiego będzie postać młodej kobiety z wiadrem, dzbanem, czerpakiem na wodę. W prezentowanym obrazie zwracają uwagę, poza wspomnianym elementami treściowymi, rzeźbiarski modelunek postaci oraz wyrafinowane zestawienia kolorystyczne. (aś)

full-rudlicki.jpg


Adam Patrzyk

„Tramwaje”


Miasto bez mieszkańców, niepokojąco wyludnione czy może wyciszone? Widzimy charakterystyczne dla twórczości Adama Patrzyka ujęcie: ciekawie kadrowany motyw miejski z torowiskami tramwajowymi przecinającymi diagonalnie pole obrazowe oraz budynkami, których elewacje podporządkowane zostały zasadom symetrii i regularności. Realność przemieszana z niezwykłością. Naturalną cechą aglomeracji miejskiej są ruch i dynamizm. Miasta kojarzą się z organizmami pulsującymi życiem, energią. Są hałaśliwe, intrygujące swą zmiennością. Patrzyk stworzy wizję jakże odmiennej przestrzeni – spokojnej i refleksyjnej. Malarstwo artysty oddziałuje na widza kolorem, wyraźnie zaznaczoną chropowatą fakturą i efektami światłocieniowymi. Twórca śmiało zestawia obszary rozświetlone z miejscami zacienionymi; źródło światła pozostaje bliżej nieokreślone. Niezmiennie intrygujący jest nastrój przedstawień z wykreowaną przez autora aurą tajemnicy. (ks)

full-patrzyk.jpg


Teodor Grott

„Krajobraz włoski”


Teodor Grott wywodził się z częstochowskiej rodziny artystycznej. Jego ojciec, Jan Nepomucen (1858–1919) był malarzem cechowym, twórcą obrazów religijnych. Po studiach w Akademii Sztuk Pięknych pozostał w Krakowie i wspólnie z żoną Wandą prowadził Artystyczną Pracownię Kilimów „Grot”. Malował głównie kwiaty, pejzaże, akty, ale również portrety, architekturę. Teodor Grott nazywany był „wirtuozem techniki akwarelowej”. W roku 1908 wyjechał na stypendium zagraniczne do Włoch, którymi, podobnie jak i Francją, był zauroczony. Kilkakrotnie powracał do Italii, skąd przywoził teki zapełnione szkicami i akwarelami przedstawiającymi krajobrazy i zabytki włoskiej architektury. Stosowany przez artystę syntetyzm formy, widoczny w prezentowanej pracy, harmonijnie współgra z akcentami śródziemnomorskimi, zwłaszcza zachwycającą roślinnością z charakterystycznymi piniami. (aś)

full-grott.jpg


Marian Michalik

„Wieść o dziwnym wydarzeniu”


Marian Michalik przemawia własnym, oryginalnym głosem. Wypracował rozpoznawalny styl wpisujący jego malarstwo w nurt realizmu magicznego. Umiejętnie łączy w swoich obrazach poetykę realistyczną z elementami wykraczającymi poza logikę świata przedstawiającego. Ulubionym tematem malarza były martwe natury. „Wieść o dziwnym wydarzeniu” z 1979 r. to kompozycja, której pole obrazowe szczelnie wypełniają naczynia kuchenne i domowe akcesoria. Monumentalna, uporządkowana, o przemyślanej aranżacji i zharmonizowanej kolorystyce. Na wskroś drobiazgowa i staranna, a jednocześnie niewytłumaczalna, jakby baśniowa. Lirycznego nastroju wyciszenia nie burzą nawet opadające swobodnie pojedyncze kartki papieru. (ks)

full-michalik.jpg


Bogumiła Malec

„To inne słowo niewyśpiewane

Białego sen

W dymach” z cyklu „Kurtyna z ptaków”


Bogumiła Malec to częstochowska awangardzistka tworząca malarstwo przedstawiające i abstrakcyjne, która wypracowała własny, oryginalny język artystyczny. Inspirowała się sztuką członków Grupy Krakowskiej, z którymi studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, uprawiających nowoczesne formuły stylistyczne, takie jak ekspresjonizm, abstrakcja liryczna, malarstwo metaforyczne czy surrealizm. Prezentowana praca należy do kompozycji z serii tzw. wydzieranek (cykl „Kurtyna z ptaków”, „Psalmy kwietne”). Te niewielkich rozmiarów kolaże tworzone były poprzez łączenie „wydzieranych” fragmentów rysunków z dekoracyjnym papierowym tłem. Większość z nich powstała w formule malarstwa metaforycznego i abstrakcji lirycznej. Autorka nadawała im poetyckie tytuły. Wyróżnia je dekoracyjność, interesujące zestawienia barwne, różnorodność układów wizualnych. (aś)

full-malec.jpg


Alfonsa Kanigowska

„Pejzaż górski”


Niewielkich rozmiarów obraz Alfonsy Kanigowskiej z wyobrażeniem świerków i partią jasnej zieleni na pierwszym planie. W głębi szaroniebieskie góry, ponad którymi rozpościera się niebo z białymi obłokami.Malarka należała do pierwszej generacji polskich artystek, które uprawiały sztukę zawodowo. Uczyła się w prywatnej żeńskiej szkole artystycznej prowadzonej w Warszawie przez Bronisławę Poświkową, a w 1892 r. wyjechała na dalsze studia do Paryża. Na przełomie XIX i XX w. aktywnie uczestniczyła w życiu warszawskiego środowiska twórczego. Od roku 1915 malarka mieszkała w Rudnikach pod Częstochową. Warto podkreślić, że malarstwo krajobrazowe zajmowało w twórczości Kanigowskiej szczególne miejsce. Tematowi pejzażu poświęciła wiele uwagi w dojrzałym okresie działalności, a inspiracją były bez wątpienia liczne podróże po Polsce, jak również wyjazdy na Ukrainę, do Włoch czy Szwajcarii. Chętnie pracowała w plenerze. W jej dorobku znajdziemy zarówno pejzaże morskie, jak i wyobrażenia górskich panoram. Krajobrazy tatrzańskie prezentowała m.in. na wystawach zbiorowych w siedzibie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. (ks)

full-kanigowska.jpg


Jerzy Duda-Gracz

„Motyw Polski” („Sztafeta”)


Artysta o oryginalnej i rozpoznawalnej formule stylistycznej, znany przede wszystkim z groteskowych obrazów komentujących rzeczywistość polityczną, obyczajową i społeczną czasów komunizmu w Polsce, transformacji i III RP. W latach 70. i 80. XX w. powstały serie malarskie, takie jak „Motywy, Dialogi, Tańce” i „Portrety Polskie”, ukazujące wady i przywary polskiego społeczeństwa, obnażające „trudne” strony naszej mentalności. Muzeum Częstochowskie na wystawie stałej w Ratuszu eksponuje dwa obrazy z cyklu „Motywy Polskie” – „Sztafeta” (1979 r.) i „Rura” (1979 r.). Zaprezentowana na reprodukcji kompozycja „Motyw Polski” („Sztafeta”) intryguje wyrazistą kolorystyką, ekspresją postaci i rozgrywającą się anegdotą. W jakim kierunku zmierza korowód postaci? Co jest ich celem, ambicją, pragnieniem? Tego artysta nie ujawnia. Czy wśród nich jest miejsce tylko na rywalizację, konkurencję, wyścig, czy dostrzec można przejawy współpracy, porozumienia, jedności? (aś)

full-dudagracz-8obrazow.jpg



Stefan Gierowski

„Obraz XLI”


Stefan Gierowski urodził się w 1925 r. w Częstochowie. To jeden z najwybitniejszych przedstawicieli malarstwa nieprzedstawiającego w Polsce. Własny język wypowiedzi artystycznej odnalazł dość szybko. W 1957 r. rozpoczął oznaczanie prac rzymską numeracją i tytułowanie ich słowem „Obraz”. Tworzone w tym okresie dzieła charakteryzuje wąska gama kolorystyczna i wyrafinowana faktura. Przykładem jest „Obraz XLI”, którego popielata płaszczyzna płótna podzielona została w pionie na dwa obszary – ciemniejszy, obwiedziony zieloną farbą z prawej, i jaśniejszy, otoczony kolorem czerwonym z lewej strony. Z neutralnego tła wybijają się dwie pionowe smugi i plamy w kolorach czerwonym i zielonym. Linia i znak w przestrzeni. W autorskim komentarzu do serii „Obrazów” (1957 r.) Gierowski napisał: „Uznałem za najbliższą moim skłonnościom krańcową decyzję poprzedników, że barwa, forma i materia są treścią obrazu i jedynym autonomicznym malarskim środkiem przekazu. […] Tematem obrazów od tego czasu jest przestrzeń […].” (ks)

full-gierowski.jpg


full-malarska_wspolnynaglowek-kopia.jpg