PO PROSTU CZYTAJ!

Futurolodzy od pewnego czasu straszą śmiercią książki – miały ją zabić komiks, radio, telewizja, internet, gry komputerowe itd. Nic takiego jednak się nie dzieje. Czytelnictwo po prostu się przystosowało, zajęło nową pozycję i nie przestaje się rozwijać. Stało się może trochę mniej masowe, ale nadal jest bardzo wpływowe. Literatura wciąż inspiruje twórców kina, teatru, telewizji, gier czy muzyki. Regularnie nawadnia całą kulturę. I nadal trudno przecenić frajdę, jaką może przynieść dobra literatura. Festiwal Dekonstrukcji Słowa „Czytaj!” koncentruje się właśnie na różnych przyjemnościach płynących z lektury i w tym roku będzie to robić od 16 do 22 września.

Częstochowianie zdążyli się już przyzwyczaić, że Festiwal „Czytaj!” to okazja do spotkań z ulubionymi autorami. Nie inaczej będzie w tym roku. Fani non fiction z pewnością ucieszą się, że wreszcie przyjedzie do nas Mariusz Szczygieł (16.09), autor kultowego „Gottland”, „Zrób sobie raj” i „Projektu: prawda”. Jego najnowsza książka „Nie ma” balansuje gdzieś na granicy reportażu, eseju intymnego oraz opowieści o porządkowaniu rzeczywistości. I znów udało mu się napisać czytelniczy hit! W grę z formułą klasycznego reportażu wchodzi również kolejny gość Festiwalu, Filip Springer (22.06). Kilka tygodni temu ukazała się jego książka„Dwunaste: Nie myśl, że uciekniesz”, poświęcona Skandynawii, ale też niemożliwej ucieczce od systemu, ponuremu obliczu najszczęśliwszych krajów świata i rzeczywistości rozpiętej między prawdą a fikcją.

Nową gwiazdą literatury non fiction powoli staje się też Olga Drenda (17.09). Jej debiut „Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w czasach transformacji” był fascynującym zapisem polskiej codzienności i zebrał entuzjastyczne recenzje. Kolejna książka „Wyroby. Pomysłowość wokół nas” - opowieść o tym, czym Polacy zapełniali i zapełniają przestrzeń wokół siebie: rękodziełem, oleodrukami, monidłami, odpustowymi dewocjonaliami, bibelotami i „durnostojkami”, ogrodowymi krasnalami itd. - przyniosła jej nominację do Paszportu Polityki.

Oczywiście podczas 9. edycji Festiwalu Dekonstrukcji Słowa nie zabraknie również prozy. Czeka nas spotkanie z Wojciechem Chmielarzem (20.09), autorem kryminałów i laureatem Nagrody Wielkiego Kalibru. Jego zeszłoroczna powieść „Żmijowisko” ma zostać przeniesiona na mały ekran przez Canal+, a miesiąc temu pojawiła się w księgarniach najnowsza pt. „Rana”. W Częstochowie pojawi się też Zyta Rudzka (21.09), nominowana w tym roku do Nagrody Gdynia i Nagrody Nike za książkę„Krótka wymiana ognia”. Jak zawsze silną reprezentację na Festiwalu będą mieli autorzy związani z Wydawnictwem Ha!art. W tym roku przyjadą: Marta Dzido (19.09), Anna Mazurek i Jakub Michalczenia (20.09).

Tegoroczną nowością w programie są debaty. Pierwsza, odbywająca się pod hasłem „Nie tylko Dylan” (18.09), dotyczyć będzie literatury w muzyce. Wezmą w niej udział Paweł Tański, Jarosław Szubrycht i Adam Regiewicz. Tytułowe pytanie drugiej debaty „Literatura piękna czy popularna?” (21.09) będzie z kolei punktem wyjścia do szerszej dyskusji o roli literatury we współczesnym świecie, o jej kontekstach politycznych i o tym, czy może jeszcze ona zmieniać świat. Spotkamy na niej Annę Marchewkę, Michała Nogasia i Przemysława Czaplińskiego.

Podczas „Czytaj!” znajdzie się również przestrzeń, by porozmawiać o książkach w internecie. O życiu w natłoku literackich profili na FB, IG, YT oraz blogów opowiadać będzie Marcin Okoniewski (20.09 - w ramach obchodzonej tego dnia Nocy Księgarń), odpowiedzialny za projekt „Okoń w sieci:”. Z kolei Dorota Groyecka i Joanna Gierasimiuk (22.06), redaktorki nieregularnika reporterskiego „Non/fiction”, przyjadą podyskutować o kondycji polskiego reportażu prasowego.

Warto też pamiętać o warsztatach odbywających się w ramach tegorocznej edycji Festiwalu. Zajęcia dla młodych aktorów poprowadzi Monika Rasiewicz (22.09). O tym, jak przekuć słowo w scenariusz teatralny, opowie Paweł Demirski (21.09), a dziewczyny z kolektywu Girls To The Front (21.09) pokażą, jak tworzyć komiksowe ziny.

Tradycyjnie też, swoim językiem, o literaturze opowiedzą artyści wizualni. Ania Wójcik (16.09) zaprosi do czytelni międzygatunkowej, która przez tydzień funkcjonować będzie w Klubie Festiwalowym „Czytaj!!”. Będzie to okazja, by nie tylko mówić do roślin, ale przede wszystkim, by poczytać im dobrą literaturę oraz przekonać się, co ona na to. Bartosz Zaskórski i Marek Rachwalik (17.06) zbudują narrację o sztuce przetrwania w realiach post-apokaliptycznej polskiej wsi po kryzysie nuklearnym w 1993 r. Natomiast Matylda Salajewska (19.09) przywiezie ze sobą klimatyczne drzewo, o liściach pełnych ważnych słów. Tej instalacji towarzyszyć będą warsztaty dźwiękowe poprowadzone przez Asi Mine. Swoją wystawę pokaże również Bolesław Chromry (21.09), znany z grafik, rysunków i smutnych komentarzy odpowiadających na absurdy naszej rzeczywistości. „Elementarz Polski dla Polaka i Polki z Polski” oraz „Notes dla ludzi uczulonych na gluten i laktozę” są jego najgłośniejszymi powieściami graficznymi, w których zakochali się Polacy i Polki z całej Polski.

O muzyczne tło „Czytaj!” w tym roku zadbają trzy projekty. Krzychu Niedźwiecki i Mateusz Karoń (18.09) zabiorą publiczność do świata wyjątkowej poezji Grzegorza Ciechowskiego. Duet SYNY (19.09) pokaże, jak bazując na szorstkiej, prostej, wulgarnej estetyce polskiego rapu z lat 90. XX wieku, można bawić się językiem, słowem i bitami. Na finał zaś zespół Korine Sky Riot (22.09) teleportuje wszystkich do Świata Dysku Terry’ego Pratchetta.

Oczywiście to jeszcze nie wszystko. W programie 9. Festiwalu Dekonstrukcji Słowa„Czytaj!” będzie można jeszcze znaleźć różne literackie gry, czytanie performatywne prozy Mariusza Szczygła w wykonaniu Kasi Linke (16.09), projekcję filmu„Pożegnanie jesieni”, wymianę książek/ kwiatów itd. Wstęp na wszystkie imprezy jest wolny. Szczegółowy program Festiwalu można znaleźć w naszym kalendarium i na stronie: festiwalczytaj.pl

af