TWOJE RADIO

Dokładnie 110 lat temu Guglielmo Marconi otrzymał Nagrodę Nobla z dziedziny fizyki, za wkład w rozwój telegrafii bezprzewodowej. Powszechnie uznaje się go również za twórcę pierwszego radioodbiornika. Przy tej okazji chcemy przypomnieć Wam lata 90. XX w., kiedy to w Częstochowie jak grzyby po deszczu,powstawały radia lokalne.

W latach dziewięćdziesiątych została uwolniona część pasma radiowego. W okresie przed ukształtowaniem się Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i ogłoszeniem konkursu na koncesję (prawne zezwolenie na nadawanie), w Częstochowie pojawiło się kilka rozgłośni działających bez zezwolenia, tzw. piratów. Warto przypomnieć, że lata 90. to w Polsce czas wielu zmian, a uwolnienie pasm radiowych wywołało prawdziwy wysyp rozgłośni, które nie chciały konkurować z Polskim Radiem, lecz miały ambicje dotrzeć do lokalnych słuchaczy.

Kluczowy był wtedy entuzjazm, zarówno wśród inicjatorów tworzenia rozgłośni, jak i pracujących tam, często wolontaryjnie, serwisantów i prowadzących. Zdecydowana większość z nich nie miała doświadczenia radiowego. Tego, jak powinno pracować radio, uczyli się sami, z lepszym lub gorszym efektem, nasłuchując ogólnopolskich stacji. Bardzo często do radia trafiali z przypadku. Koleżanka, kolega wciągali do rozgłośni innych swoich znajomych. Byli wśród nich licealiści, studenci, ale też ratownicy pogotowia, dziennikarze częstochowskich gazet lub po prostu śmiałkowie szukający przygody. Radio jest bowiem jak magnes. Każdy, kto miał okazję skosztować je od środka, stawał się uzależniony od emocji, jakie wywołuje. Ci entuzjaści nie tylko tworzyli programy, serwisy informacyjne, ale także pierwsze reklamy, działy marketingowe oraz studia nagraniowe. Do tej pory, kiedy rozmawia się z byłymi radiowcami, widzi się w nich poruszenie i radość, kiedy opowiadają o tamtych czasach. Dawni częstochowscy radiowcy, chociaż pracowali wtedy w różnych, często rywalizujących ze sobą, rozgłośniach, czują się dziś rodziną.

Radiowcy często migrowali między częstochowskimi stacjami, budując w ten sposób imponujące zawodowe CV. Po zamknięciu lokalnych piratów i oddziału RMF, niektórzy poszli drogą radiową dalej. Są wśród nich: Tomasz Maszczyk, Przemysław Taranek, Marcin Kubat - reporterzy Radia RMF, a obecnie Radia Zet, Mariusz Smolarek, szef anteny Antyradia, Tomasz Buszewski, szef muzyczny Radia Kraków, Irek Bieleninik – wieloletni prezenter Radia RMF i Radia Zet. Inni związali się z Telewizją Katowice, jak Artur Koziołek, lub produkują programy dla telewizji TVN, jak Artur Nowakowski. Wielu możecie spotkać w rozmaitych lokalnych instytucjach, firmach czy telewizji.

Wszystko jednak rozpoczęło się podczas Dni Młodzieży w Częstochowie, które odbyły się w 1991 roku. Na kilka dni uruchomiono wówczas Radio Fiat. Po Dniach Młodzieży radio zamilkło, ale dało impuls do powstania pierwszego pirackiego radia Marconi. Założył je w piwnicy w bloku Przemysław Kimla. Później nawiązał współpracę z Dariuszem Bergielem, który udostępnił pomieszczenia na siedzibę radia przy ul. Kiedrzyńskiej. Na pewno było to pierwsze pirackie radio w Częstochowie, a może nawet w Polsce. Zatrudniało dziennikarzy (m.in.: Marzenę Pyrkosz, Jolantę Bieniek, Izę Śpiewak, Izę Stasiurę, Agnieszkę Oknińską) oraz redaktorów muzycznych (Krzysztofa Strobla, Piotra Jędrykę, Przemysława Januszko, Piotra Kłucińskiego, Marka Wagnera, Tomasza Ginała i Piotra Wieszczyka). Radio nadawało serwisy lokalne, drogówki i informacje kulturalne. Miało również swoją listę przebojów i audycje tematyczne. Prawdziwym hitem były Sokowirówki - program łączący ze sobą nadawanie programu z interakcją słuchaczy, czyli rozdawaniem nagród osobom, które jako pierwsze stawiały się np. z materacem w określonym miejscu. Radio nawiązało również kontakt z poznańskim Radiem S. Marconi otrzymało nawet warunkowo koncesję, jednak po krótkim czasie zaprzestało nadawania.

W tym samym okresie (1993 rok) narodziło się Radio Live, które było najczęściej przemieszczającym się radiem w Częstochowie. Założyciele - Antoni Żmudziński (zwany powszechnie Tośkiem) i Marek Wagner, przy mocnym wsparciu braci Krystaszków. Swoją wędrówkę radio rozpoczęło od budynku przy placu Jacka. Następnie przenosiło swoją siedzibę: do piwnicy budynku w okolicach ul. Wręczyckiej, do pomieszczeń przy Al. Wolności, obok Domu Handlowego„Centrum”, do budynku przy ul. Kopernika i na koniec do gmachu dawnej Melodii przy ul. Dekabrystów. Radio nadawało autorskie programy tematyczne oraz serwisy. Tworzyli je m.in.: Anna Rubinkowska, Kuba Kasprzycki, Kamila Ogrodnik, Magda Fijołek, Paweł Stępniewcz, Jacek Każmierczyk, Dj Porshe Adam Hapoń. Radio w procesie koncesyjnym nie otrzymało zezwolenia na nadawanie i wkrótce zaprzestało działalności.

Od 6 grudnia 1992 r. o słuchaczy z wymienionymi wcześniej radiostacjami rywalizowało Radio City, które założyli Mariusz Herman i Krzysztof Witkowski. Do historii przeszła prezentacja radia podczas przesłuchania przed KRRiT, kiedy to szef rozgłośni nakazał odpalić dżingle radiowe i zaciemnić salę, aby prezentacja programu i pracowników odbyła się w niezwykłej atmosferze. Radio otrzymało koncesję. Podobnie jak Radio Marconi nadawało serwisy, drogówki, programy kulturalne oraz programy tematyczne. Na antenie można było usłyszeć: Iwonę Wziątek, Zbyszka Macherzyńskiego, Piotra Kaźmierczaka, Sergiusza Łubińskiego, Jara Jacewicza, Mariusza Golla, Roberta Bączyńskiego, Adama Kruka, Włodzimierza Tutaja, Mariusza Knysaka. Po pewnym czasie radio zostało jednak wy kupione przez Agorę i przekształcone w Radio C. Złote Przeboje. Dyrektorem stacji został Jarosław Sobkowski, a redaktorem naczelnym Wojciech Wiśniewski. I choć muzyczne playlisty były układane wówczas odgórnie, to programy i serwisy były prowadzone na żywo. Tu usłyszeć można było m.in. Przemka Taranka, Joannę Okularczyk, Pawła Stępniewicza, Piotra Jędrykę, Przemka Lasotę, Emilię Michałkiewicz, Daniela Grzyba i Justynę Czerko, Joannę Karkoszkę. Niestety Radio Złote Przeboje od 2004 nie ma już swojej redakcji w Częstochowie, a program nadawany jest z Tychów.

Inną historię miało Radio Fon, najdłużej działająca lokalna rozgłośnia, którą założyli Andrzej Belof i Andrzej Kalski. Rozpoczęło ono nadawanie 27 sierpnia 1995 roku. Według zamierzeń twórców, początkowo miało nosić nazwę Radio Gaga. Jego siedzibą były dawne pomieszczenia po Karczmie Słupskiej przy ul. Nowowiejskiego. Właściciele planowali studio z przeszklonymi ścianami, aby przechodnie mogli widzieć, jak nadawany jest program. Redaktorem naczelnym został Dariusz Mokwa, za dział informacyjny odpowiadał przez jakiś czas Jacek Mróz, szefem muzycznym był Jaro Jacewicz. Tutaj znaleźli swoje miejsce pracownicy ze zlikwidowanych rozgłośni Live i Marconi, ale też pojawiły się nowe nazwiska: Marek Kułakowski, Tomasz Buszewski, Maciej Motyl, Artur Urbański, Paweł Maliszewski, Ewa Wójcik, Barbara Borowik, Aleksandra Mieczyńska, Jolanta Siwek, Monika Pawlusińska, Artur Siwczak, Czarek Żmuda. Strzałem w dziesiątkę była redakcja sportowa, która nadawała transmisje z żużla i nie tylko. Swój sukces zawdzięczała Jackowi Pikorskiemu, Robertowi Skórze, Konradowi Pakoszowi, Wojtkowi Wierzbickiemu. Oprócz audycji muzycznych, były też audycje wędkarskie i dla wielbicieli zwierząt. Najmłodszym technicznym radiowym w Częstochowie był Damian Skóra, który wcześniej jako kilkunastolatek współpracował z oddziałem częstochowskim RMF FM i radiem Fiat. Radio Fon miało również swoją listę przebojów „30/60” oraz program rozrywkowy „Radiowe łosie”, który cieszył się olbrzymią popularnością. Po zmianie właścicieli część starej ekipy odeszła, a pojawiła się nowa z Radia City.

Najbardziej profesjonalnym radiem, a raczej oddziałem radiowym w Częstochowie, był oddział RMF FM. Powstał w 1993 roku. Był drugim, po redakcji Radia Katowice, lokalnym oddziałem. Tworzyli go m.in. Artur Nowakowski, Marcin Kubat, Piotr Glicner, Marek Czeremuszkin, Edyta Załęcka, Tomasz Maszczyk. Swoją siedzibę miał przy ul. Borelowskiego. Nadawane co pół godziny serwisy informacyjne, drogowe i kulturalne, były słuchane przez większość częstochowian. Oddział jako pierwszy w Polsce posiadał wóz transmisyjny, dzięki któremu dziennikarze mogli pojechać dowolne miejsce i stamtąd nadawać program na żywo. Lokalny RMF zasłynął również akcjami rozdawania choinek, szynek i parasoli. Swoją działalność redakcja zakończyła w 2001 roku, po decyzji KRRiT o zakazie umieszczenia w programie ogólnopolskiego nadawcy pasm lokalnych tzw. rozszczepień.

Nie sposób wymienić tutaj wszystkich radiowców, jak też opisać całej działalności tamtych radiostacji. Trudno również przytoczyć wszystkie anegdoty związane z ich działalnością, a byłoby ich dziesiątki. Jeśli zatem zdarzy się Wam usłyszeć „Twoje Radio” Budki Suflera czy też„Radio Gaga” grupy Queen, wspomnijcie bogatą i kolorową historię radiową naszego miasta.

Magda Fijołek