SZUKAJ
CO/GDZIE/KIEDY W CZĘSTOCHOWIE Portal kulturalny

Trzy obrazki. Na pierwszym herb Częstochowy, na drugim mała pieczęć miasta Częstochowy z XVI wieku według odcisku z 1578 roku i na trzecim fragment herbu Księcia Władysława II Opolczyka Herbiarz Gerlego
1/2018

Pobierz PDF

PROJEKT KOREKTY HERALDYCZNEJ HERBU MIASTA

Porządkowanie identyfikacji wizualnej miasta Częstochowy zbiega się z przygotowaniami do zbliżających się obchodów 800-lecia dziejów pisanych Częstochowy. Za sobą mamy wprowadzenie nowego logo, wykorzystywanego głównie do promocji turystycznej i kulturalnej. Dalszy krok to propozycja zmiany herbu. Zaproponowana korekta heraldyczna ma na celu przywrócenie historycznej symboliki godła miejskiego oraz wyeliminowanie elementów niezgodnych z uniwersalnymi zasadami heraldyki. Wielki jubileusz dziejów pisanych miasta przypadnie w 2020 r. Pierwsza wzmianka o Częstochowie pochodzi z 1220 r., z dokumentu biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża.

Źródłem, na którym oparty został, w ogólnym wyrazie graficznym, projekt korekty herbu, była ikonografia najstarszej, gotyckiej pieczęci miejskiej Częstochowy, powstałej po lokacji miasta w XIV wieku. Na tradycyjnym herbie znajdują się powszechne wtedy mury miejskie z wieżami i bramą oraz symbole Władysława Opolczyka, będącego wówczas księciem zwierzchnim Częstochowy. Używał on znaku piastowskiego orła - jako książę opolski oraz lwa - jako pan Rusi Halickiej.

Po raz pierwszy oficjalnie zatwierdzono kruka w herbie miasta w 1942 r. i zrobiły to władze Generalnej Guberni. Jednym z powodów był prawdopodobnie fakt, że orzeł był przez władze okupacyjne zakazany. Po wojnie przez wiele lat używano znów symboliki orła i lwa. Jednak w 1992r., część częstochowskich radnych zgłosiła konieczność zmiany herbu, sugerując powrót kruka jako figury nawiązującej (nieprecyzyjnie) do obecności Paulinów na Jasnej Górze. Projekt nie tylko nie spełnia podstawowych wymogów heraldycznych dotyczących liczby barw czy atrybutów stricte miejskich wykorzystywanych w dawnych pieczęciach, ale w heraldyce jest związany z symboliką zła i grzechu. Został przyjęty przez Radę. W 1992 roku nie pracowała Komisja Heraldyczna (dopiero w 1999 r.), tym samym nie udało się zapobiec dewastacji zabytku i dzieła sztuki, za jaki należy uznawać herb z XIV wieku ze złotym orłem dynastii piastowskiej.

Projekt nowego herbu stworzyli profesorowie Akademii im. Jana Długosza, Marceli Antoniewicz (heraldyk) i Andrzej Desperak (plastyk), którzy mają za sobą udane i przyjęte przez Komisję Heraldyczną herby innych gmin. Następnie czeka go opinia Komisji Heraldycznej procedującej, na zlecenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz decyzja częstochowskiej Rady Miasta