Człowiek roku 1906 - Franciszek Dionizy Wilkoszewski

Był właścicielem drukarni i księgarni, redaktorem i publicystą, radnym miasta Częstochowy, działaczem na polu społecznym. Od roku 1906 r. wydawał pierwsze pismo codzienne w Częstochowie – „Gońca Częstochowskiego”. Była to najdłużej ukazująca się gazeta w mieście. Przestała wychodzić w pierwszych dniach najazdu niemieckiego w 1939.

Franciszek Dionizy Wilkoszewski urodził się 23 marca 1875 r. w Lubstowie, powiat kolski; był synem Stanisława Józefa, właściciela ziemskiego oraz Zofii z Jasińskich. Po ukończeniu gimnazjum w Kaliszu odbywał praktykę w „Gazecie Kaliskiej” i w tamtejszej drukarni Karola Hindemitha. Swoją wiedzę drukarską poszerzał w drukarni warszawskiej Piotra Laskauera oraz Witolda Babickiego. Pracował też w redakcji „Kuriera Warszawskiego”.

W roku 1899 osiadł w Częstochowie, gdzie po zakupie od Marii Lipskiej, właścicielki księgarni, dwu maszyn drukarskich, z poparciem miejscowego kupiectwa uruchomił akcydensową i gazetową drukarnię (przy III Alei 38). Wykonywał druki handlowe i przemysłowe, posiadał też litografię.

Wilkoszewski był założycielem, wydawcą i redaktorem pierwszego pisma codziennego w Częstochowie – „Gońca Częstochowskiego”, ukazującego się od marca 1906 r. (do roku 1907 nosiło nazwy: „Wiadomości Częstochowskie”, „Dziennik Częstochowski”, a w roku 1909 „Gazeta Częstochowska”) do września 1939 r. Od roku 1923 drukarnia mieściła się przy III Alei 52 i znana była pod nazwą „Drukarnia i Litografia F.D. Wilkoszewskiego”. Oprócz „Gońca Częstochowskiego” tłoczono tam m.in. „Niedzielę”, „Czasopismo Literackie”, pismo dla młodzieży „Świat Szkolny”, a także nakłady własne, głównie powieści ukazujące się uprzednio na łamach „Gońca Częstochowskiego”, nakłady księgarni Antoniego Gmachowskiego w Częstochowie, książki do nabożeństwa. Wydano też serię pocztówek Piękno Jasnej Góry, zamówionych i wykonanych w akwareli przez Tadeusza Cieślewskiego (ojca). Wilkoszewski był również właścicielem sklepu papierniczego (przy II Alei 38, następnie pod numerem 26 i później przy III Alei 52, gdzie mieściła się też administracja „Gońca Częstochowskiego”). W roku 1934 r. sklep został przekształcony w księgarnię pod nazwą Księgarnia i Sklep „Gońca Częstochowskiego”.

Wilkoszewski był znanym w Częstochowie działaczem samorządowym i społecznym. Uczestniczył w pracach wielu instytucji i stowarzyszeń. W roku 1927 z ramienia Katolickiego Komitetu Wyborczego wszedł do Rady Miejskiej. W latach 1932–1939 był prezesem miejscowego oddziału Stowarzyszenia Kupców Polskich, a przez pewien czas także Stowarzyszenia Przemysłowców i Kupców w Częstochowie. Należał do Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan. Był (wraz z żoną) organizatorem wielu działań o charakterze charytatywnym; m.in. na rzecz Schronienia dla Paralityków im. św. Antoniego, czy kolonii letnich dla dzieci. Od roku 1938 przewodził Parafialnej Akcji Katolickiej (w parafii św. Jakuba).

Podczas okupacji, 9 listopada 1939 r., został aresztowany i do 14 grudnia tegoż roku przetrzymywany był w niemieckim więzieniu karnym na Zawodziu w Częstochowie. Ponownie został aresztowany w czerwcu 1940 r., po 20 sierpnia tegoż roku został wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, gdzie 24 listopada 1941 r. został zamordowany. Na grobowcu rodzinnym na cmentarzu Kule w Częstochowie (w sektorze 17, rząd I, grób 7) znajduje się symboliczna inskrypcja poświęcona Wilkoszewskiemu. Jego imieniem została też nazwana ulica w Częstochowie.

W małżeństwie (od roku 1898) z Anną Hryniewiecką (1877–1956) Franciszek Wilkoszewski miał czworo dzieci - synów: Józefa (1901–1942), literata zastrzelonego przez Niemców w Warszawie; Jana (1912–1944) inżyniera, oficera Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej, rozstrzelanego przez Niemców w Iwoniczu; córki: Marię (1907–1957), zamężną z Karolem Załuskim oraz Halinę, zamężną z Janem Jerzym Łodzińskim (1908–1967), oficerem 27 pułku piechoty i ZWZ-AK.