Prapremiera na koniec sezonu
Choć Teatr im. Adama Mickiewicza powoli kończy sezon, nie oznacza to zwolnienia tempa. Wręcz przeciwnie! To najlepsza pora na szóstą repertuarową nowość, czyli prapremierowe „Jeśli przecięto cię na pół” w reżyserii Kaliny Jagody Dębskiej. Pierwszy pokaz już w piątek, 30 maja o godz. 19.00.
Częstochowski teatr w sezonie 2024/2025 bawił w „Jak usunąć znajomego?”, rozczulał w „Lekcjach tańca”, dostarczał refleksji w „Mewie”, przygotował też coś dla młodzieży – „Nie płacz, Nemeczku” i najmłodszych – „Niesamowite przygody skarpetek”. Teraz listę premier dopełni ostatnia nowość, czyli spektakl balansujący na granicy gatunków. Reżyserka „Jeśli przecięto cię na pół” Kalina Jagoda Dębska nazywa ten tytuł pełną groteski czarną komedią z elementami baśniowymi, która może wzbudzać zarówno śmiech, jak i sprawić, że w oku zakręci się łezka. - Działamy trochę na pograniczu teatru per formatywnego i teatru absurdu, bawimy się konwencją – zaznacza.
Nieoczywisty wybór
Warto dodać, że dla Dębskiej (studentki ostatniego roku Wydziału Reżyserii krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych) to spektakl dyplomowy. Nie jest to jednak debiut, bowiem młoda reżyserka ma już na koncie dwie realizacje. – Te moje dotychczasowe spektakle były jednak takimi „pracami” na zlecenie, cieszę się, że w Częstochowie tekst wybraliśmy wspólnie z dyrekcją. Stanęło na powieści Łukasza Barysa – mówi Dębska.
Wybór był jednak nieoczywisty, bowiem postawiono nie na debiutancką powieść 28-letniego prozaika – „Kości, które nosisz w kieszeni”, która przyniosła mu prestiżowy Paszport Polityki, a na drugi tytuł w jego dorobku. Scenicznej adaptacji tekstu dokonała dramaturżka Anna Mazurek. Zadanie nie było łatwe, bo książkę napisano w formie monologu Marcela, którego gra Karol Czajkowski.
- Staraliśmy się to rozpisać, rozłożyć bardzo demokratycznie na cztery postaci: głównego bohatera, który jest narratorem jego kuzynkę którą gra Ola Skraba, tatę granego przez Maćka Półtoraka oraz babcię, w którą wciela się pani Czesława Monczka. To bohaterowie z poziomu realistycznego, bo oprócz nich ożywiłyśmy postaci, o których wspomina się w książce, jak np. Elżbieta Jaworowicz. Największym wyzwaniem było to, by rozpisać język monologu poetyckiego na dialogi, sceny, sytuacje – wyjaśnia Mazurek.
Spektakl rozdarć
Akcja rozgrywa się we wsi Sromutka, która smutek ma nie tylko w nazwie. Ukazany świat rozdarty jest między tu i teraz, a zagadkami przeszłości. Między tym, co realne i znane, a światem metafizyki.
– Ten temat duchowości wydał mi się szczególnie ciekawy. Obecnie odwracamy się od takiej religijności, jaką znamy na przykład z perspektywy kościoła katolickiego. Zaczynamy wierzyć w duchy, w magię, w astrologię, w ten rodzaj religijności zastępczej, która też jest nam potrzebna. Brakuje nam jakiegoś pierwiastka, elementu, który spajałby wszystkie znaki zapytania, dawałby odpowiedzi na funkcjonowanie w dzisiejszym świecie. I nie ukrywam, że też ten świat duchowy jest bardzo istotnym elementem naszego spektaklu – przyznaje reżyserka.
Rozdarć w „Jeśli przecięto cię na pół” jest jednak więcej. Także tych pomiędzy ludowością a nowoczesnością. Wyzwaniem była więc również wizualna strona przedstawienia. Stworzenie scenografii powierzono artyście wizualnemu Łukaszowi Horbowowi. Twórca zaznacza, że odciął się od ludowości znanej nam z „Cepelii”, od ferii barw, pewnej – jak mówi – pstrokacizny.
– Stawiam na totalną prostotę. To taka trochę przestrzeń na ugorze, która znajduje się pomiędzy Sromutką a światem duchów. Scenografia powstała w dużej mierze z juty i sznurka jutowego – opowiada scenograf.
I choć w scenografii przeważają neutralne barwy, to już w kostiumach mamy ich pełną gamę – pomarańcz, kobalt, butelkową zieleń… Kostiumografka Maja Michnacka starała się w każdym stroju zawrzeć jakiś element ludowości, ale jednoczesne zadbać o to, by miał on bardzo współczesny wymiar.
Listę twórców zamyka Antoni Skrzyniarz (muzyka), Wojciech Dolatowski (konsultacje choreograficzne) i Mariusz Korek (asystent reżyserki).
Przełom maja i czerwca
Na koniec pewna ciekawostka dotycząca plakatu. Tym razem nie zlecono go konkretnemu artyście, a ogłoszono konkurs. Zgłoszeń i projektów nadesłano ponad 70. Finalnie wybrano pracę Dominika Ziółkowskiego, studenta pierwszego roku grafiki na ASP we Wrocławiu. Autor tworzy głównie w technice kolażu. Tu postawił na motyw obierania ziemniaków, który mocno zaznaczył się w całym spektaklu.
Prapremiera „Jeśli przecięto cię na pół” odbędzie się w piątek, 30 maja o godz. 19.00. O tej samej godzinie 31 maja i 1 czerwca spektakl będzie grany też popremierowo. Kolejne – i ostatnie w tym sezonie – pokazy zaplanowano na 4 i 5 czerwca (także o godz. 19.00).
Szczegóły: www.teatr-mickiewicza.pl/
Fot. Grzegorz Skowronek (konferencja prasowa promująca premierę)
