JURAJSKA AKADEMIA: Architektura klasycyzmu

Architektura na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej potrafi zachwycać i zaskakiwać. Jej odkrywanie jest doskonałą lekcją zarówno sztuki, rzemiosła, jak i historii. Dlatego od kilku miesięcy podróżujemy po Jurze szlakiem architektonicznych perełek, zgodnie z wektorem strzałki czasu. Tym razem przyszła pora na bliższe spotkanie z klasycyzmem.

Klasycyzm był nawiązaniem do architektury starożytnej Grecji i Rzymu. Znaczący wpływ na ten architektoniczny trend miały prowadzone wówczas wykopaliska w Pompejach i ich okolicach. Ład i symetria wybrzmiały na nowo, w kontrze do przemijających, pełnych przepychu baroku i rokoka. Rozpędu nabrało oświecenie, którego stery przejął romantyzm. Polska mierzyła się z pierwszym rozbiorem. Trudne czasy potrzebowały romantycznego ducha, ale i stabilności oraz ładu… również w architekturze.

Ratusz w Wieluniu

Ratusz w Wieluniu stanowi architektoniczną perełkę, która intryguje od pierwszego wejrzenia. Częścią średniowiecznych murów miejskich była Brama Krakowska, która w pierwszej połowie XIX w. została zaadaptowana jako wieża nowego ratusza. Ten został do niej dobudowany. Taki gotycko-klasycystyczny duet jest jedną z pierwszych atrakcji na rozpoczynającym się tam Szlaku Jury Wieluńskie.

Dwór w Kamyku

Przy głównej drodze w Kamyku znajduje się wyjątkowy gmach. Nazywany jest zwyczajowo pałacem, choć tak naprawdę jest przykładem klasycznej architektury dworu szlacheckiego czasu oświecenia i romantyzmu. Powstał w XIX w. dzięki inwestycji lokalnego właściciela ziemskiego, Mikołaja Kołaczkowskiego. W latach 70. XX w. miały w nim siedzibę władze lokalnej gminy. Dwie dekady później znajdowała się tu restauracja. Dziś niestety gmach nie jest w żaden sposób wykorzystywany, lecz nadal dodaje miejscowości uroku.

Dworek w Złotym Potoku

Dworek powstał na początku XIX w. Często zmieniał właścicieli, aż w połowie dziewiętnastego stulecia kupił go generał Wincenty Krasiński, ojciec słynnego poety Zygmunta Krasińskiego. Jeden z Trzech Wieszczów kilkakrotnie zwiedzał jurajskie okolice, czego śladów możemy doszukiwać się do dziś. Pamięć o tym pielęgnuje Muzeum Regionalne im. Z. Krasińskiego, mieszczące się w dworku w Złotym Potoku i kontynuujące tradycje dawniej działającego tu oddziału Muzeum Częstochowskiego.

Kościół parafialny pw. Narodzenia NMP w Chechle

Informacje o kościele parafialnym w Chechle sięgają XIV w., co świadczy o długiej historii miejscowości. Obecna, orientowana świątynia datowana jest natomiast na początek XIX w. Wraz z nieco młodszą, wolno stojącą dzwonnicą stanowi urokliwy kompleks. Wyposażenie wnętrza kościoła jest starsze od samej budowli, pochodzi bowiem z wcześniej funkcjonującej tam drewnianej konstrukcji. Barok i rokoko we wnętrzach ciekawie korespondują z klasycystyczną architekturą.

Pałac w Krzeszowicach

Pałac Potockich w Krzeszowicach wraz z założeniem parkowym jest jedną z największych rezydencji ziemiańskich w regionie. Pierwsze projekty pałacu nie zostały zrealizowane ze względu na zbyt duże koszty budowy. Pałac, ostatecznie wybudowany w połowie XIX w., choć skromniejszy w zestawieniu z początkowymi planami, i tak zachwyca rozmachem oraz architektonicznym bogactwem. Kilka dekad później przeprowadzono remont budowli, wyrównując proporcje fasady, lecz nie zmieniając jej układu. Obecnie możemy podziwiać zabezpieczony, choć nieudostępniony i oczekujący lepszych czasów gmach, otulony ogólnodostępnym parkiem.

Daniel Zalejski