5/2021
W GRUPACH SIŁA
Malarstwo to łączenie sprzeczności na wielu poziomach. Z jednej strony kojarzy się ono z odosobnieniem, ciszą, wielkim skupieniem i tworzeniem w pojedynkę w czterech ścianach pracowni. Z drugiej jednak strony malarze mają naturalną skłonność do łączenia się w mniej lub bardziej formalne grupy i stowarzyszenia, których jest bez liku. Ich spotkania i wspólne plenery to gwar, niekończące się dyskusje oraz wzajemne inspirowanie. Oczywiście nie inaczej wygląda to w Częstochowie. Dlatego poprosiliśmy osoby kierujące trzema artystycznymi stowarzyszeniami o wypełnienie krótkiej ankiety. Zapytaliśmy o wczoraj, dziś i jutro tych społeczności oraz o ważne dla nich miejsca. Powstały w ten sposób wizytówki trzech malarskich środowisk naszego miasta.
Związek Polskich Artystów Plastyków Okręg Częstochowski
WCZORAJ: Wczoraj Związku to prawdziwy kawał historii, sięgający czasów tuż po wojnie. Splata się ono bardzo ściśle z różnymi instytucjami kulturalnymi i edukacyjnymi w mieście. Istotną rolę odgrywa w nim, rozciągnięta na dziesięciolecia, tradycja plenerów malarskich. Nie sposób tej historii streścić tutaj w krótkiej formie, tak jak nie sposób wymienić wszystkich ważnych osób, które odegrały w lokalnym ZPAP ważną rolę. Zainteresowanych szczegółami odsyłam na stronę internetową częstochowskiego Okręgu ZPAP.
DZIŚ: Większość artystów plastyków to indywidualiści, którzy - aby tworzyć - zazwyczaj potrzebują ciszy i odosobnienia. Oczywiście sytuacja pandemiczna, w której się znaleźliśmy, jest trudna, ale nie wpływa znacząco na twórczość, a przynajmniej jej zbytnio nie ogranicza. Niektórzy artyści faktycznie tęsknią za tradycyjnie realizowanymi plenerami, np. za organizowanym przez nasz Okręg najstarszym w Polsce Plenerem Malarskim „Jurajska Jesień”, niemniej jednak najnowsza edycja pleneru się odbyła. W większości artyści pracowali w swoich domach, a efekty ich pracy zobaczą Państwo już we wrześniu w Miejskiej Galerii Sztuki. Podobnie rzecz się ma z organizowanym przez nas 33. Plenerem Miejskim, w ramach którego artyści pracowali w domach, a ich prace są obecnie prezentowane na wystawie wirtualnej Muzeum Częstochowskiego. Tak więc, niezależnie od zaistniałej sytuacji, artyści ZPAP tworzą i prezentują swoje dzieła.
JUTRO: ZPAP jest najstarszym w Polsce stowarzyszeniem skupiającym profesjonalnych twórców. To ponad 110 lat tradycji. Istnieć będziemy nadal, być może z niewielkimi zmianami, które są często nieuchronne, ale zapewniam, że tak bogata historia zobowiązuje każdy zarząd i członków stowarzyszenia do tego, by przetrwać nawet najtrudniejsze chwile. Chciałbym, aby w przyszłości ZPAP Okręg Częstochowski, oczywiście przy współpracy miasta lub dzięki uprzejmości Muzeum Częstochowskiego czy Miejskiej Galerii Sztuki, posiadał swoją stałą galerię do prezentacji bieżącej sztuki profesjonalnych artystów. Brakuje mi miejsca podobnego w działaniach wystawienniczych do Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie, Galerii Arsenał w Białymstoku czy Kroniki w Bytomiu. Niby te miejsca nie są tak odległe, a jednak ekspozycje są zupełnie inne. Tu widzę właśnie miejsce dla ZPAP - stworzenie nowej galerii, nowego miejsca wystawienniczego w naszym mieście.
WAŻNE MIEJSCE: Oczywiście najważniejszym dla nas miejscem jest Galeria ZPAP Okręgu Częstochowskiego, mieszcząca się przy al. NMP 57. To tu mogą Państwo zobaczyć niewielki wycinek twórczości naszych artystów. Tu organizujemy wernisaże, ciekawe spotkania autorskie czy koncerty. Nasze wydarzenia są zawsze bezpłatne i kierowane do wszystkich mieszkańców naszego miasta oraz gości. Stąd właśnie marzenie o dużej przestrzeni pozwalającej na to, by artyści zrzeszeni w ZPAP i zaprzyjaźnieni twórcy mogli spotykać się z jak największą grupą osób, którym sztuka nie jest obojętna. Czego Państwu i sobie życzę.
Krzysztof Kamil Malewicz, Prezes ZPAP Okręgu Częstochowskiego
Regionalne Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Częstochowie
WCZORAJ: Regionalne Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Częstochowie powstało w 2005 r. w ramach Narodowego Programu Kultury „Znaki Czasu”, ogłoszonego przez Ministra Kultury Waldemara Dąbrowskiego. Inicjatorem powołania częstochowskiego Towarzystwa oraz pierwszym jego prezesem był historyk sztuki Piotr Głowacki. Zachęta w Częstochowie jest stowarzyszeniem skupiającym twórców różnych dziedzin sztuki. Cele działania stowarzyszenia to: stworzenie kolekcji sztuki współczesnej, popularyzacja i promocja sztuki współczesnej, wspieranie aktywności twórczej i inicjatyw artystycznych. Wiodącym obszarem działalności są sztuki plastyczne.
DZIŚ: Pandemia mocno pokrzyżowała nasze plany. Od jej rozpoczęcia odbyło się kilka wystaw, większość musieliśmy odwołać; zrealizujemy je w późniejszym terminie. Przygotowaliśmy w tym czasie dwie wystawy wirtualne: „Fragmenty” i „8 KOBIET”. Nie udało się nam niestety zorganizować corocznej aukcji, z której dochód zawsze przeznaczaliśmy na działalność statutową naszego stowarzyszenia - głównie na organizację wystaw i innych wydarzeń kulturalnych.
JUTRO: Jeśli chodzi o przyszłość, chcielibyśmy zrealizować wszystkie wcześniej zaplanowane wystawy oraz kolejne aukcje, które nam w tym pomogą. Konduktorownia to świetne miejsce wystawiennicze, w związku z tym nasz kalendarz ekspozycji jest szczelnie wypełniony. W planach mamy kilka większych wydarzeń kulturalnych, wystawy wybitnych artystów z całej Polski oraz obrony dyplomów i wystawy studentów UJD. Wznawiamy współpracę z wrocławską ASP im. E. Gepperta. Zależy nam również na ciągłym poszerzaniu naszej bogatej kolekcji oraz remoncie Konduktorowni.
WAŻNE MIEJSCE: Najważniejszym dla nas miejscem jest Konduktorownia - od 16 lipca 2007 r. siedziba naszego stowarzyszenia. Jej gmach to pozostałość po dworcu Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Konduktorownia jest miejscem znanym i cenionym. Co roku odbywa się tu wiele wydarzeń kulturalnych, wystaw, koncertów, aukcji sztuki, prelekcji. Dbamy o nią w miarę naszych możliwości. Chcielibyśmy wykonać solidny remont naszej Galerii, bo to ważna wizytówka naszego miasta.
Małgorzata Stępniak, Wiceprezes Regionalnego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Częstochowie
Częstochowskie Stowarzyszenie Plastyków im. Jerzego Dudy–Gracza
www.facebook.com/Częstochowskie-Stowarzyszenie-Pla...
WCZORAJ: Częstochowskie Stowarzyszenie Plastyków im. Jerzego Dudy–Gracza rozpoczęło działalność w roku 1981 jako Częstochowskie Stowarzyszenie Plastyków Nieprofesjonalnych i było drugim w Polsce (po Warszawie) zarejestrowanym stowarzyszeniem plastyków amatorów. W 2005 r. CSPN, dzięki staraniom ówczesnej prezes Ireny Binert, uroczyście przyjęło nazwę Częstochowskie Stowarzyszenie Plastyków im. Jerzego Dudy–Gracza. Stowarzyszenie wpisuje się w działalność kulturalną miasta, od wielu lat bierze udział w różnych akcjach społecznych i charytatywnych. Tradycyjnym elementem naszej działalności jest letnia „Galeria pod Kasztanem”, gdzie nasi plastycy przez wszystkie weekendy od maja do września wystawiają swoje prace. W tym roku Stowarzyszenie obchodzi 40-lecie istnienia.
DZIŚ: W dobie pandemii bardzo trudno jest radzić sobie plastykom, których sztuka ma charakter stricte wizualny. W miarę możliwości prezentujemy swoje prace „w realu”, o ile (okresowo) pozwalają na to przepisy. XXXIX Doroczna Wystawa, w której uczestniczyła większość członków Stowarzyszenia odbyła się jedynie wirtualnie, poprzez media społecznościowe Muzeum Częstochowskiego. Część twórców również w ten sposób prezentuje swoje prace zarówno na profilu FB Stowarzyszenia, jak i własnych. Współpracujemy także z Regionalnym Ośrodkiem Kultury i OPK „Gaude Mater”, na profilach których można wirtualnie oglądać nasze prace. Tęsknimy jednak bardzo za spotkaniami, plenerami i wernisażami.
JUTRO: Podobnie jak instytucje kultury, również my chcielibyśmy powrócić do „normalnego” funkcjonowania, kiedy tylko zniesiony zostanie lockdown. Jednym z największych marzeń, jakie mamy, jest zaprezentowanie prac naszych twórców na 40. Jubileuszowej Wystawie Dorocznej Stowarzyszenia. Chcielibyśmy wreszcie spotkać się osobiście, wręczyć nagrody i wyróżnienia zarówno członkom CSP, jak i osobom, które wspierają naszą działalność. Tęsknimy. WAŻNE MIEJSCE: Najważniejsze dla naszego Stowarzyszenia miejsce w Częstochowie to oczywiście liceum plastyczne, które udzieliło nam gościny i stało się naszą siedzibą. Ważna jest także III Aleja NMP, a konkretnie jej fragment nieopodal IV LO im. Henryka Sienkiewicza, gdzie mieści się, działająca od maja do października „Galeria pod Kasztanem”. Właściwie jednak - jako nasze miasto - cała Częstochowa jest dla nas inspiracją w twórczości. Było to widać podczas plenerów, a później w wystawach tematycznych. Prezentowaliśmy na nich zabytki, ciekawe architektonicznie miejsca, dawną część przemysłową i w końcu nasze impresje, rodzące się w czasie wędrówek po Częstochowie.
Ewa Powroźnik, Prezes Częstochowskiego Stowarzyszenia Plastyków im. Jerzego Dudy-Gracza
