MISTRZ MARTWEJ NATURY

Marian Michalik należy do grona najwybitniejszych częstochowskich artystów. Przez kilka lat zajmował się projektowaniem i wykonywaniem grafiki użytkowej, później zainteresował się malarstwem sztalugowym. Zdobył szerokie uznanie i rozpoznawalność, ale tragiczny wypadek samochodowy przerwał jego życie i rozwijającą się karierę. W roku 2001, dla upamiętnienia osoby i twórczości artysty, powstał w Częstochowie konkurs plastyczny jego imienia.

Urodzony w roku 1947 Marian Michalik, w 1966 r. ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Częstochowie. Pomimo wykształcenia w kierunku grafiki, zainteresował się malarstwem. Roman Lonty wspominał, że „Marian powiedział: biorę się serio za malarstwo”. Tak też się stało. Artysta całkowicie poświęcił się tej dziedzinie. Doskonalił się w niej samodzielnie, choć wyrzucał sobie, że nie ukończył studiów i nie jest artystą malarzem. To jednak nie stało na przeszkodzie jego kariery.

W 1979 r. Michalik dołączył do grona członków Związku Polskich Artystów Plastyków. Rozpoczął wówczas aktywną działalność wystawienniczą, zwracając na siebie uwagę zarówno publiczności, jak i krytyki. Przedstawiał swoją twórczość w Polsce i za granicą, np. w Stanach Zjednoczonych, Austrii czy Japonii. W 1987 r. zaproszono go do członkostwa w Europejskiej Akademii Sztuki, Nauki i Literatury w Paryżu.

Tworzył w nurcie realizmu magicznego. Uznawany był za mistrza martwej natury. Od swych pierwszych obrazów z niezwykłą konsekwencją kreował tajemnicze światy, budowane ze zwykłych, powtarzających się rekwizytów. Stosował ciemną kolorystykę i efekty świetlne, nawiązując tym samym do historycznego malarstwa holenderskich mistrzów. Henryk Waniek, pisząc o twórczości Michalika, zaznaczał, że jest w niej wiele „myślowego bogactwa malarskich nastrojów, odnoszących się do najgłębszych archetypów symetrii, hierarchii, piękna i zobrazowanego sensu”.

Michalik szybko zyskał rozgłos i uznanie. Uczestniczył w znaczących targach sztuki w Europie, jego obrazy sprzedawano w domach aukcyjnych w kraju i za granicą. Zdobył wiele nagród i wyróżnień artystycznych na ogólnopolskich i międzynarodowych wystawach, m.in. w 1981 r. wyróżnienie podczas XV Grand Prix Sztuki Współczesnej w Monte Carlo (Monako), a w 1985 r. nagrodę na Międzynarodowym Biennale Malarstwa w Koszycach (ówczesna Czechosłowacja). Miał ogromny wpływ na częstochowskie środowisko artystyczne. Jego syn Borys również został malarzem.

Niestety, Marian Michalik nie miał okazji bardziej rozwinąć swojej kariery. W roku 1997, w drodze powrotnej do domu, zginął wraz z żoną w wypadku samochodowym. Zmarł więc krótko przed swoimi 50. urodzinami. W 2001 roku, z inicjatywy Piotra Głowackiego – ówczesnego kuratora wystaw w Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie, powstał Ogólnopolski Konkurs im. Mariana Michalika na Obraz dla Młodych Malarzy. W 2017 r., przy okazji 6. edycji, zmieniono jego nazwę na Ogólnopolski Konkurs dla Młodych Artystów im. Mariana Michalika. Patron i założenie wciąż jednak są takie same.

Zależało nam na stworzeniu cyklicznego wydarzenia artystycznego o charakterze konkursowym, propagującego tradycyjną dyscyplinę sztuki, jaką jest malarstwo. Obok intensywnie rozwijającej się sztuki nowych mediów, ta dziedzina pozostaje nadal bardzo żywa, ma mocny potencjał twórczy. Kultywuje dobre tradycje warsztatu, sprzyja poszukiwaniu nowych plastycznych form wyrazu – wyjaśnia Barbara Szyc, kierownik Działu Realizacji Wystaw i Edukacji Plastycznej Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie, komisarz Konkursu im. Michalika. – Śledzenie bieżących tendencji w malarstwie jest dla nas równie ważne jak poszukiwanie i promowanie nowych osobowości w sztuce, utalentowanych młodych artystów, znajdujących się na początku kariery twórczej. Konkurs przynosi korzyści także nam – organizatorom. Z wieloma uczestnikami połączyła nas dalsza współpraca: laureatom konkursu organizowaliśmy wystawy indywidualne bądź zapraszaliśmy ich do udziału w ważnych wystawach problemowych. To pewnego rodzaju piecza, jaką staramy się przez jakiś czas zapewniać artystom z naszego konkursu.

Wśród laureatek i laureatów dotychczasowych edycji znajdziemy takie osoby, jak Grażyna Smalej, Wojciech Kubiak, Jarosław Lewera, Małgorzata Synak-Idczak, Jacek Sztuka i Bartosz Wiłun. Więcej informacji na temat konkursu można znaleźć na stronie internetowej MGS: galeria.czest.pl .

mw

fot. Janusz Jano Mielczarek