SZUKAJ
CO/GDZIE/KIEDY W CZĘSTOCHOWIE Portal kulturalny

Chór, fortepian i skrzypek
11/2021

Pobierz PDF

KLASYCZNIE I CYKLICZNIE

Miłośnicy muzyki symfonicznej mają w Częstochowie swoje regularne, małe i duże święta. Muzyka klasyczna rozbrzmiewa w naszym mieście w różnych miejscach, w różnym czasie i w bardzo różnych odcieniach. Składa się to wszystko na bogatą i urozmaiconą ofertę, która powinna zadowolić nawet najwybredniejszych melomanów. Zapraszamy na krótki przegląd muzycznych imprez, które już na dobre wpisały się do kulturalnego kalendarium Częstochowy.


FESTIWAL WIOLINISTYCZNY IM. BRONISŁAWA HUBERMANA


Raz na dwa lata najważniejszym, jesiennym instrumentem w częstochowskiej Filharmonii są skrzypce. Wszystko zaczęło się w 1997 r., gdy Filharmonia postanowiła uczcić 50. rocznicę śmierci Bronisława Hubermana – wybitnego, pochodzącego z naszego miasta wirtuoza, tworząc festiwal jego imienia. Powstała w ten sposób cykliczna impreza, która stawia sobie za cel przybliżanie muzyki wiolinistycznej w jej rozmaitych odsłonach - od klasyki, przez jazz, aż po folk. Obejmuje ona swoją formułą zarówno recitale mistrzowskie, jak też koncerty kameralne i symfoniczne. Prezentuje wielkie dzieła w wykonaniu uznanych artystów oraz promuje młodych uzdolnionych muzyków. W ten sposób Festiwal Wiolinistyczny im. Bronisława Hubermana stanowi swoistą kontynuację dwóch wcześniejszych częstochowskich imprez: Ogólnopolskiego Festiwalu Jeunesses Musicales oraz Festiwalu Skrzypcowego im. Grażyny Bacewicz. W historii dwunastu edycji Festiwalu Hubermana na częstochowskiej scenie zagrały takie gwiazdy światowego formatu, jak: Mischa Maisky, Midori, Vadim Repin, Evelynn Glennie i Joshua Bell. Ten ostatni przywiózł ze sobą skrzypce Stradivariusa, które kiedyś należały do Bronisława Hubermana. Warto też wspomnieć, że od wielu lat częstochowski festiwal wiolinistyczny jest wspierany przez Zygmunta Rolata – Honorowego Obywatela Częstochowy, mecenasa kultury i przyjaciela Filharmonii.

full-klasycznieicyklicznie_1200x400_02.jpg


FESTIWAL MUZYKI SAKRALNEJ „GAUDE MATER”


Festiwal „Gaude Mater” w swoim bogatym programie nie ogranicza się tylko do muzyki symfonicznej, ale stanowi ona jego ważną i integralną część. Dlatego też nie mogło zabraknąć go w tym zestawieniu. Festiwal, zainicjowany przez Krzysztofa Pośpiecha, dyrygenta, pedagoga i pierwszego dyrektora Ośrodka Promocji Kultury „Gaude Mater”, jest organizowany w Częstochowie już od 30 lat. Pierwsza edycja odbyła się w 1991 r., wtedy też jasno określono jego fundamentalną misję, którą jest prezentacja muzyki trzech największych religii monoteistycznych: chrześcijaństwa, judaizmu i islamu. Festiwal promuje również polską muzykę sakralną: współczesną - stawiając na prawykonania oraz dawną - kultywując tradycje i najwybitniejsze osiągnięcia wielowiekowego dziedzictwa polskiej muzyki barokowej zgromadzone w jasnogórskich archiwach.


Co roku (zazwyczaj w maju) Festiwal „Gaude Mater” rozlewa się po całym mieście (choć było kilka edycji, gdy wizytował on równolegle także inne miasta polskie i zagraniczne). Orkiestry, chóry, soliści i zespoły kameralne koncertują zarówno w kościołach, jak i na scenach częstochowskich instytucji kultury. W czasie kolejnych edycji festiwalu zaprezentowano utwory najwybitniejszych kompozytorów (m.in. Wolfganga Amadeusza Mozarta, Jana Sebastiana Bacha, Josepha Haydna, Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego, Gustawa Mahlera, Antonina Dvořaka Krzysztofa Pendereckiego, Henryka Mikołaja Góreckiego, Juliusza Łuciuka), dyrygowali m.in. Krzysztof Penderecki, Jacek Błaszczyk, Agnieszka Duczmal, Jan Łukaszewski, Jerzy Salwarowski i Antoni Wit. Oczywiście, żeby mieć pełny obraz festiwalu „Gaude Mater”, trzeba do tego dodać ogrom wycieczek w odmienne rejony muzyczne oraz niezliczoną liczbę towarzyszących wydarzeń z innych dziedzin sztuki. Przez lata to właśnie Festiwal Muzyki Sakralnej był jedną z najważniejszych wizytówek częstochowskiej kultury.


FESTIWAL MUZYKI ORGANOWEJ I KAMERALNEJ „SOLA MUSICA”


„Sola Musica” w zestawieniu z festiwalami „Gaude Mater” i Hubermana, może wypaść dość kameralnie. Ale też w jego prostej formule kryje się przepis na sukces tego muzycznego przedsięwzięcia. Niedzielne popołudnia, cudowne, z fantastyczną akustyką wnętrze częstochowskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego oraz muzyka, która chwyta za duszę. To wszystko składa się na wyjątkową atmosferę częstochowskiego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej. Grali tu m.in. Alicja Sobczak, Karol Mróz, Jan Baciak, Trio Volante, Michaela Koudelkova, Enigmatic Consort, Piotr Lempa, Maciej Łakomy, Jakub Pankowiak, Monika Baszczyk, Jakub Baszczyk, Zespół Muzyki Dawnej „Filatura di Musica”, Aleksandra Szwejkowska-Belica, Maria Belica oraz Zespół Kameralny Filharmonii Częstochowskiej. Pierwszy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w częstochowskiej parafii ewangelicko-augsburskiej został zorganizowany w 2014 r. i wtedy ani organizatorzy z proboszczem Adamem Glajcarem na czele, ani pomysłodawcy - dwoje młodych organistów Monika Lipka i Karol Mróz oraz Beata Młynarczyk, nie spodziewali się, że przedsięwzięcie to tak szybko zyska sobie miejsce w kalendarzu kulturalnym miasta. Sercem festiwalu są organy, których powstanie datowane jest na pierwsze dziesięciolecie XX wieku. Instrument wykonała firma Schlag und Sӧhne. Został sprowadzony do parafii częstochowskiej w 2002 r. Organy te pochodziły z nieistniejącej już parafii Molna niedaleko Lublińca, w latach 1962-2002 znajdowały się w kaplicy ewangelickiej w Siemianowicach Śląskich.


full-klasycznieicyklicznie_1200x400_03.jpg


FESTIWAL MUZYCZNY RODZINY BACHÓW


Festiwal Muzyczny Rodziny Bachów ma ambicje, by zachęcać do spojrzenia na muzykę klasyczną z szerokiej i eklektycznej perspektywy. Punktem wyjścia jest bogata działalności artystyczna rodziny Bachów na czele z najwybitniejszym kompozytorem, Janem Sebastianem – ale tak naprawdę to pretekst dla organizatorów, by zabrać publiczność do świata, w którym muzyka symfoniczna przeplata się z elektroniką i jazzem, a filharmoniczne koncerty z wystrzałowymi widowiskami. To wydarzenie, gdzie barokowym uniesieniom muzycznym potrafią towarzyszyć pokazy laserów i pirotechniki. Głównym gospodarzem Festiwalu Muzycznego Rodziny Bachów jest Filharmonia Częstochowska, ale koncerty w jego ramach odbywały się też w częstochowskich świątyniach, klubach muzycznych i w otwartej przestrzeni miasta. Oprócz częstochowskich filharmoników, podczas ośmiu edycji Festiwalu występowali m.in.: zespół Glass Duo, Balet Dworski Cracovia Danza, Jarek Kostka Quartet, Duet Fisherboyz, Roman Perucki, Trio Wojtka Konikiewicza, Electric Often Hides.


FESTIWAL JURAJSKA JESIEŃ MUZYCZNA


Jurajska Jesień Muzyczna to festiwal organizowany przez Towarzystwo Muzyczne w Częstochowie, przy wsparciu lokalnych instytucji kultury oraz Zespołu Szkół Muzycznych im. M. J. Żebrowskiego. Jego dyrektorem artystycznym jest Aleksandra Szwejkowska-Belica. Inicjatywa ta ma przede wszystkim stworzyć koncertową przestrzeń dla bardzo młodych artystów, którzy stoją dopiero u progu kariery zawodowej, lecz zazwyczaj mają już na koncie wyróżnienia w krajowych i zagranicznych konkursach. To również szansa dla mieszkańców Częstochowy, by usłyszeć, jaką muzyczną przyszłość szykuje nam kolejne młode pokolenie instrumentalistów.


full-klasycznieicyklicznie_1200x400_04.jpg


KONKURS WOKALNY IM. JANA, EDWARDA, JÓZEFINY RESZKÓW


Na koniec zostawiliśmy sobie Konkurs Wokalny im. Jana, Edwarda, Józefiny Reszków, który odstaje od wyżej wymienionych przedsięwzięć, po pierwsze ze względu na formę konkursową, a po drugie, ponieważ dotyczy przede wszystkim sztuki wokalnej, a nie instrumentalnej. Jest to jednak na tyle ważna inicjatywa, że postanowiliśmy o niej wspomnieć, jako o operowym bonusie do naszej listy.


Konkurs ma za zadanie prezentację młodych talentów operowych oraz upamiętnienie rodzeństwa Reszków - światowej sławy śpiewaków. Józefina Reszke (sopran), Jan Reszke (tenor) i Edward Reszke (bas) zdobyli sławę, występując jako pierwsi soliści na scenach Europy (Wenecja, Mediolan, Turyn, Madryt, Lizbona, Paryż, Londyn, Warszawa) i Stanów Zjednoczonych (nowojorska Metropolitan Opera House). Reszkowie byli cenieni i doceniani. Ich popularność mierzyła się zarówno wysokimi honorariami, jak i prestiżowymi zaproszeniami koronowanych głów – w tym królowej Wiktorii - na prywatne występy. Odnosząc sukcesy, gdziekolwiek nie zawiodły ich plany zawodowe, wszędzie znani byli jako polscy śpiewacy. Nigdy nie wypierali się swojej narodowości. Z Polską związani sercem i sentymentem, najbardziej upodobali sobie tereny podczęstochowskie. Ich posiadłości znajdowały się na terenie dzisiejszych gmin Kłomnice, Mykanów, Kruszyna oraz Mstów, gdzie Reszkowie prowadzili m.in. działalność filantropijną i kulturalną. W Częstochowie poświęcono temu muzycznemu rodzeństwu dwa Święta Muzyki, w latach 2007 i 2008. W ramach IX Święta Muzyki, podczas seminarium naukowego „Jak przywrócić sławę Reszkom”, pojawiła się idea powołania konkursu wokalnego imienia Jana, Edwarda i Józefiny Reszków. Pomysł udało się zrealizować dzięki wspólnej inicjatywie „reszkowskich” gmin oraz Filharmonii Częstochowskiej. Wydarzenie jest skierowane do młodych śpiewaków i wokalistów, głównie studentów uczelni muzycznych. To dla nich szansa sprawdzenia swoich umiejętności oraz zaprezentowania się przed jury złożonym z wybitnych wokalistów i dyrygentów.


oprac. af


full-1200x400symfoniczna.jpg