SZUKAJ
CO/GDZIE/KIEDY W CZĘSTOCHOWIE Portal kulturalny

Czarne rysunki oczu na białym tle
9/2018

Pobierz PDF

SŁOWO W RUCHU

Festiwal Dekonstrukcji Słowa „Czytaj!” to tygodniowe święto szeroko pojętej literatury. Wyjątkowa okazja, by złapać słowo w ciągłym ruchu, skaczące od bibliotek do galerii sztuki, teatrów czy kin. Szansa, by przekonać się, na jakie książki jest aktualnie moda, a równocześnie trzymać rękę na pulsie w temacie literackich eksperymentów. Przede wszystkim jednak Festiwal „Czytaj!” to akcja, która chce przekonać, że czytanie to najfajniejszy sposób spędzania wolnego czasu.

W tym roku „Czytaj!” dziać się będzie od 24 do 30 września i jest kilka tropów, według których zbudowana jest ósma edycja festiwalu. Tradycyjnie bardzo ważne miejsce w programie zajmują spotkania z literackimi gośćmi. Jako pierwszy pojawi się Kuba Małecki (24.09), który swoją pisarską przygodę zaczynał od fantastki i opowieści grozy, szybko jednak jego proza zaczęła wymykać się wszelkim gatunkowym etykietom i szufladkom – co ostatecznie przyniosło mu sporą popularność. Jego „Ślady” nominowane były do Nagrody NIKE, a „Dygot” zdobył nominację do Nagrody ANGELUSA. Jesienią w księgarniach pojawi się jego najnowsza książka „Nikt nie idzie”. Wśród gości festiwalu nie zabraknie również reporterów. I tak do Częstochowy dał się zaprosić Marcin Kołodziejczyk (25.09). Nieszablonowe podejście do non fiction przyniosło sporą popularność jego zbiorom reportaży „B. Opowieści z planety prowincja”, „Dysforia. Przypadki mieszczan polskich” i „Bardzo martwy sezon. Reportaże naoczne”. Na „Czytaj!” będzie on jednak przede wszystkim promował swoją debiutancką powieść „Prymityw. Epopeja narodowa”. Na Festiwalu pojawią się również Angelika Kuźniak i Magdalena Grzebałkowska (27.09). Pierwsza z nich stała się ostatnio specjalistką od reporterskich opowieści o niezwykłych kobietach: Stryjeńskiej, Demarczyk, Papuszy, Dietrich… Jednak wydana w zeszłym roku, napisana wspólnie z Eweliną Karpacz-Oboładze, „Krótka historia o długiej miłości” to portret niezwykłego uczucia, które zaczęło się od alfabetu Morse’a i przetrwało prawdziwą gehennę stalinowskich więzień. Z kolei Grzebałkowska, autorka bestselerów „Beksińscy. Portret podwójny” i „1945. Wojna i pokój”, przyjedzie opowiadać o „Komedzie. Osobistym życiu jazzu”, biografii jednego z najważniejszych polskich kompozytorów i muzyków.

Festiwal „Czytaj!” to także rozmowy o tym, jak dziś opowiada się obrazem i jak dekonstruuje się literaturę na potrzeby sztuk graficznych. Dlatego nie można przegapić spotkania z Sebastianem Frąckiewiczem (29.09), który ma na koncie trzy tomy wywiadów z polskimi komiksiarzami, twórcami street-artu i ilustratorami. Oczywiście w tym roku nie może też zabraknąć dyskusji o literaturze tworzonej przez pisarki, w końcu obchodzimy 100-lecie uzyskania praw wyborczych przez kobiety w Polsce. Ten temat z pewnością będzie się przewijał podczas spotkania z Ingą Iwasiów (29.09) - poetką, prozaiczką, literaturoznawczynią, krytyczką i pomysłodawczynią Nagrody Literackiej „Gryfia”, wyróżnienia, którego celem jest m.in. promowanie twórczości kobiet. Kwestia wyzwań, jakie przed pisarkami stawia współczesny rynek wydawniczy pojawi się na pewno również podczas rozmowy z Joanną Bator (30.09). Laureatka Nagrody NIKE, za bestselerową „Ciemno, prawie noc”, przyjedzie jednak na „Czytaj!” przede wszystkim opowiadać o swojej najnowszej powieści „Purezento” oraz o niegasnącej fascynacji Japonią i jej kulturą.

Tegoroczna edycja Festiwalu na swój sposób włącza się także w obchody Roku Zbigniewa Herberta. Przede wszystkim pierwszego dnia imprezy, w Bibliotece, będzie można wysłuchać koncertu „Bądź wierny. Idź”, przygotowanego specjalnie na tą okazję przez zespół Wolność Ptaków Drażni Drzewa (24.09). Muzykom będą towarzyszyły wizuale Magdy Kanawki, absolwentki wrocławskiej ASP. Gościem specjalnym „Czytaj!” będzie również Andrzej Franaszek (28.09), autor najnowszej i wyjątkowej biografii Herberta. Będzie to doskonała okazja do dyskusji o tym, dlaczego postać wybitnego poety jest tak ważna dla polskiej literatury i jak mocno skomplikowany życiorys twórcy wpłynął na jego niezwykłą i mądrą poezję.

W tym roku przypada również 95. rocznica urodzin Krzysztofa Borunia, klasyka polskiej literatury science-fiction i popularyzatora nauki, który na dodatek pochodził z Częstochowy. Z tej okazji organizatorzy Festiwalu chcieli przypomnieć sylwetkę autora „Jasnowidzenia inżyniera Szarka” i „Ósmego kręgu piekieł”. Oczywiście postanowili zrobić to w sposób nieszablonowy. Po pierwsze, namówili zaprzyjaźnioną artystkę wizualną Anię Wójcik (27.09), by stworzyła specjalną instalację inspirowaną prozą prekursora polskiej literatury fantastycznej. Po drugie zwerbowali zespół Korine Sky Riot (27.09) do stworzenia zjawiskowego widowiska muzycznego „Kłącza Wszechświata czyli First & Last Show in the Black Hole”, które zabierze zgromadzoną publiczność w kosmos, w światy z książek Borunia.

Ostatnia postać, którą w tym roku „Czytaj!” chce przypomnieć, to Jan Himilsbach - kultowy aktor, ale też pisarz i scenarzysta. Jemu w dużym stopniu poświęcona będzie festiwalowa środa (26.09). Najpierw, w Miejskiej Galerii Sztuki, fragmenty prozy Himilsbacha przeczyta Marek Ślosarski, a później jego historie muzycznie ogra Krzychu Niedźwiecki. Na finał zaś będzie można zobaczyć „Przyjęcie na dziesięć osób plus trzy”, film stworzony według scenariusza Himilsbacha.

Oczywiście w ramach Festiwalu czeka nas jeszcze więcej atrakcji. Tradycyjnie warto zwrócić uwagę na warsztaty: pisarskie z Łukaszem Orbitowskim (25.09), tworzenia blogów ze Zwierzem popkulturalnym (30.09), performance z Alex Freiheit (30.09) oraz dotyczące poezji flarf z Piotrem Mareckim (30.09). Nie zabraknie także flashmoba wolontariuszy (24.09) oraz gry miejskiej (29.09) - tym razem inspirowanej Harrym Potterem. Swój projekt „nowak/ nowaczka/ nowacy” zaprezentuje Jana Shostak (24.09), Antoni Borkowski (28.09) zaprosi na poetycką wystawę do Konduktorownii, a Marcin Ciężki wystąpi z monodramem inspirowanym „Dziadami”. Natomiast o muzyczne tło zabaw ze słowem zadbają BigRip (25.09), SIKSA (29.09) i Czerwone Świnie (30.09). Cały program „Czytaj!” można znaleźć w naszym kalendarium. Wstęp na wszystkie imprezy jest wolny.

af