Ambient na czas chaosu

Przeczytałem ostatnio książkę, która wyznacza reguły na czas chaosu. Zabrakło mi w niej punktu, w którego realizacji pomógłby jeden ze zdolniejszych lokalnych producentów, Grzegorz Bojanek.

Nowa książka Tomasza Stawiszyńskiego przedstawia listę reguł, które mogą pomóc odnaleźć się w obecnych czasach. Czasach tytułowego chaosu. Pandemia, wojna i inne dramaty spowodowały, że jesteśmy dziś niezwykle obciążeni psychicznie i fizycznie. Filozof znalazł rozwiązanie. Poleca choćby rezygnację z mediów społecznościowych, zachęca do czytania książek. Te pierwsze non stop atakują nas wizją idealnego świata, który z perspektywy zwykłego człowieka wydaje się kompletnie nieosiągalny. W tych drugich, pomimo że często zbudowanych z fikcji, możemy szukać bardziej realnych obrazów, ukazujących nam to, z czym i w jaki sposób zmaga się ludzkość. Trudno się z tym nie zgodzić.

Pomyślałem, że do tego zestawu dorzuciłbym jeszcze jedną regułę. Nie opiszę jej tak pięknie i elokwentnie jak Tomasz Stawiszyński, ale mam nadzieję, że okaże się pomocna.

Słuchaj ambientu

Ambient to gatunek muzyki elektronicznej, który odchodzi od przyjętej konstrukcji, najczęściej kosztem sekcji rytmicznej. Bardzo często nie występuje w nim beat. Jeśli już jest narzucony rytm, to jest on najczęściej wolny. Tu nikomu się nie śpieszy. Do konsumpcji ambientu najlepiej wybierać miejsca spokojne – dom czy przestrzeń spaceru w naturalnych „okolicznościach”. Mistrzów gatunku było wielu, ale gdyby trzeba było wskazać jedną postać, byłby to pewnie Brian Eno. W jednym rzędzie z nim spokojnie można jednak wymienić Apex Twin czy Williama Basinskiego. Zestawienie 50 najważniejszych płyt gatunku w rankingu Pitchforka otwiera właśnie ta trójka. Osobiście dorzuciłbym do tej listy przedstawicieli nowszej fali, takich jak Land of Light, Oneohtrix Point Never czy Suzanne Kraft.

Jednocześnie – uparcie powtarzając za Stanisławem Jachowiczem maksymę o „cudzym i swym” – podkreślę, że warto docenić też lokalne dzi ałania. Scena ambientowa w Polsce ma się bardzo dobrze. Biorąc pod lupę jeszcze mniejszy obraz – Częstochowę – stwierdzam, że także tu mamy prężnie działających przedstawicieli gatunku. Jednym z nich jest Grzegorz Bojanek (mieszkający w Poraju, ale do lokalsów raczej można i należy go zaliczyć), który od dawna tworzy i propaguje ambient. Gdy pierwszy raz miałem z nim kontakt, będąc zafascynowany nieco żywszą muzyką elektroniczną, wykazywałem się czasami kompletnym niezrozumieniem. Jednak im dłużej go znałem, tym bardziej doceniałem jego twórczość. Bojanek, początkowo ukrywający się pod pseudonimem Eta Carinae, to marka sprawdzona już nie tylko na lokalnym gruncie. Ma za sobą kilka wizyt na przykład w Chinach, w których nawiązał przyjaźnie, owocujące ciekawymi wydawnictwami. I choć na „rynku” obecny jest już kilkanaście lat, wciąż regularnie publikuje i stara się podnosić samemu sobie poprzeczkę. W jego utworach czuć fascynację nie tylko ambientem, ale i muzyką elektroniczną – dwa lata temu, wraz z Tomaszem Guiddo wydał EPkę nakładem nowojorskiej wytwórni Beats In Space. Zaryzykowałbym nawet stwierdzenie, że gdzieniegdzie wychodzi jego punkowa natura – kiedyś napiszę wam co nieco o jego Szczecińskim Zespole Dupa.

W tym roku otrzymaliśmy od Grzegorza Bojanka kilkanaście utworów, a chwilę wcześniej ukazały się efekty jego wspólnych działań z Pawłem Pruskim czy Michałem Wolskim. Taki zapał i chęć tworzenia są godne podziwu. Ta regularność dostarcza nam, słuchaczom rozwiązań w walce z chaosem. W trudnych momentach to właśnie u Bojanka szukam ukojenia. Pomimo że jego ostatni singiel brzmi „No positive solution”, muzyka i tak koi rozedrgane wnętrze.

Poza odwołaniem się do własnych doświadczeń, nie mam pewności, czy ta reguła zadziała, czy słuchanie ambientu złagodzi chaos. Jeśli się nie sprawdzi, sięgnijcie po rady Tomasza Stawiszyńskiego, ale zanim się poddacie, spróbujcie „utonąć” w muzyce Grzegorza Bojanka.

Fot. Michał Wolski